Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ (διασκευή για παιδικό θέατρο)

Ο ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ

του Γουίλιαμ Σαίξπηρ

Διασκευή του Γιώργου Φωτεινού

για παιδικό θέατρο

Το έργο που ακολουθεί παρακάτω διαθέτει Αριθμό Αδείας Κατοχής Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Για οποιασδήποτε μορφής αναπαραγωγή, διασκευή ή παρουσίαση του κειμένου (έντυπη, θεατρική, ραδιοφωνική, δημόσιας ανάγνωσης κλπ) απαιτείται η έγγραφη άδεια του συγγραφέα. Για διαδικτυακή αναπαραγωγή σε ιστοσελίδες, bloggs κλπ απαιτείται απλώς η αναφορά στο παρόν blog.

ΠΡΟΣΩΠΑ:

1) ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ

2) ΤΡΕΛΟΣ (Γελωτοποιός του βασιλιά)

3) ΓΚΟΝΕΡΙΛ (Κόρη του βασιλιά)

4) ΡΗΓΚΑΝ (Κόρη του βασιλιά)

5) ΚΟΡΔΕΛΙΑ (Κόρη του βασιλιά)

6) ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Σύζυγος της Ρήγκαν)

7) ΚΕΝΤ (Σύμβουλος του βασιλιά)

8) ΟΣΒΑΛΝΤ (Υπηρέτης της Γκόνεριλ)

9) ΑΛΜΠΑΝΥ (Σύζυγος της Γκόνεριλ)

10)ΓΑΛΛΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ (Σύζυγος της Κορδέλια)

11)ΓΑΛΛΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ

Το έργο είναι έτσι διαμορφωμένο ώστε να μπορούν να παιχθούν οι ρόλοι από 9 ηθοποιούς.

Οι ρόλοι του ΟΣΒΑΛΝΤ και του ΑΛΜΠΑΝΥ μπορούν να παιχθούν από τον ίδιο ηθοποιό.

Το ίδιο και οι ρόλοι του ΓΑΛΛΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ και του ΓΑΛΛΟΥ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ.

Στις σκηνές πλήθους εμφανίζονται οι ηθοποιοί που δεν έχουν ρόλο στη συγκεκριμένη σκηνή.

ΣΚΗΝΗ 1η

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΑΛΑΤΙΟΥ

Πρόσωπα: ΤΡΕΛΟΣ, ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ, ΓΚΟΝΕΡΙΛ, ΡΗΓΚΑΝ, ΚΟΡΔΕΛΙΑ, ΔΟΥΚΑΣ ΤΟΥ ΚΟΡΝΟΥΑΛ, ΔΟΥΚΑΣ ΤΟΥ ΑΛΜΠΑΝΥ, ΚΕΝΤ, ΓΑΛΛΟΣ ΒΑΣΙΛΙΑΣ

Ένα μεγάλο μπαούλο βρίσκεται σε μια γωνιά της σκηνής. Μέσα από το μπαούλο βγαίνουν ένας – ένας και παρουσιάζονται οι ήρωες, κάθε φορά που τους αναγγέλλει με επίσημο χτύπημα του γκογκ ο Τρελός και με μουσική υπόκρουση.

Εμφανίζεται ο Τρελός και υποκλίνεται στον κόσμο.

ΤΡΕΛΟΣ Ήταν κάποτε καλοί μου φίλοι ένας βασιλιάς, τότε που ακόμα υπήρχαν βασιλιάδες και διαφέντευαν τον κόσμο. Ο βασιλιάς Ληρ. Ο βασιλιάς Ληρ είχε τρεις κόρες που τις αγαπούσε το ίδιο και τις τρεις. Την πρώτη κόρη του την έλεγαν Γκόνεριλ.

(Χτυπάει το γκογκ. Εμφανίζεται η Γκόνεριλ μέσα από το μπαούλο και βγαίνει με επίσημο βήμα στη σκηνή. Ο Τρελός υποκλίνεται, αυτή δεν του δίνει σημασία).

ΤΡΕΛΟΣ Υψηλοτάτη… (Σιγά) Ακατάδεχτη! (Στο κοινό) Την Γκόνεριλ τη ζήτησε σε γάμο ένας καλός άνθρωπος, ο δούκας του Άλμπανυ.

(Χτυπάει το γκογκ. Εμφανίζεται ο Άλμπανυ μέσα από το μπαούλο, βγαίνει με επίσημο βήμα στη σκηνή και στέκεται δίπλα στην Γκόνεριλ)

ΤΡΕΛΟΣ Τη δεύτερη κόρη του την έλεγαν Ρήγκαν.

(Χτυπάει το γκογκ. Εμφανίζεται η Ρήγκαν μέσα από το μπαούλο και βγαίνει με επίσημο βήμα στη σκηνή)

ΤΡΕΛΟΣ (Υποκλίνεται) Υψηλοτάτη… (Στο κοινό) Την Ρήγκαν τη ζήτησε σε γάμο ένας άλλος καλός άνθρωπος.

(Χτυπάει το γκογκ. Εμφανίζεται ο Κόρνουαλ μέσα από το μπαούλο και βγαίνει με επίσημο βήμα στη σκηνή)

ΤΡΕΛΟΣ Καλός; χμ, όλοι οι άνθρωποι είναι καλοί μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου…

ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Απότομα) Τι είπες;

ΤΡΕΛΟΣ Τίποτα άρχοντά μου… (τον παρουσιάζει) Ο αξιότιμος δούκας του Κόρνουαλ.

(Ο Κόρνουαλ πηγαίνει και στέκεται δίπλα στην Ρήγκαν)

ΤΡΕΛΟΣ Την τρίτη κόρη του την έλεγαν Κορδέλια.

(Χτυπάει το γκογκ. Εμφανίζεται η Κορδέλια μέσα από το μπαούλο και βγαίνει με επίσημο βήμα στη σκηνή, χαμογελώντας στον Τρελό που υποκλίνεται)

ΤΡΕΛΟΣ Υψηλοτάτη… (Στο κοινό) Πολλοί την ζήτησαν σε γάμο την Κορδέλια. Ο δούκας της Βουργουνδίας, ο βασιλιάς της Γαλλίας κι άλλοι τόσοι – αλλά δεν χωρούσαν τόσοι πολλοί μέσα στο μπαούλο γιατί μην ξεχνάτε ότι έπρεπε να χωρέσει και ο βασιλιάς μας. Ο Βασιλιάς Ληρ!

(Χτυπάει το γκογκ. Δεν βγαίνει κανένας από το μπαούλο)

ΤΡΕΛΟΣ (Απορία) Βασιλιά μας, βασιλιά Ληρ!

(Ο Τρελός τρέχει με ανησυχία στο μπαούλο)

ΤΡΕΛΟΣ Βασιλιά Ληρ!

(Εμφανίζεται ο βασιλιάς τσαντισμένος, προσπαθεί να βγει από το μπαούλο)

ΛΗΡ Άσε τα πολλά λόγια και τράβα, σφήνωσα εδώ μέσα!

(Τρέχουν όλοι και τον τραβάνε)

ΛΗΡ Σιγά – σιγά!… Ουφ! (Κατορθώνει να βγει) Ποιος είχε αυτή την παλαβή ιδέα να με στριμώξει εδώ μέσα; Ούτε αέρα δεν μπορούσα να πάρω

ΤΡΕΛΟΣ Μεγαλειότατε πιο σιγά, μας βλέπει κόσμος…

ΛΗΡ Κόσμος;… (Βλέπει το κοινό) Α! Λοιπόν, σας κάλεσα όλους εδώ αγαπητοί μου φίλοι, γαμπροί μου και υπήκοοι για να σας ανακοινώσω κάτι πολύ σοβαρό…

ΤΡΕΛΟΣ Μισό λεπτό βασιλιά, πρέπει να βγει κι ο σύμβουλός σας απ’ το μπαούλο.

ΛΗΡ Έχω και σύμβουλο;

ΤΡΕΛΟΣ Ο κόμης του Κεντ!

(Χτυπάει το γκογκ. Εμφανίζεται ο Κεντ μέσα από το μπαούλο και βγαίνει με επίσημο βήμα στη σκηνή)

ΛΗΡ Α, εσύ ήσουν τόση ώρα εκεί μέσα; Κι έλεγα εγώ ποιος μου πατάει με τη φτέρνα του το κεφάλι μου.

ΚΕΝΤ Συγγνώμη μεγαλειότατε

ΛΗΡ Λοιπόν, είμαστε όλοι εδώ;… Κατεβάστε το χάρτη. (Κατεβαίνει ένας μεγάλος χάρτης της Βρετανίας στη σκηνή). Μάθετε φίλοι και υπήκοοί μου ότι πρόθεσή μου είναι να μοιράσω το βασίλειο κι όλα τα εισοδήματά μου στις τρεις κόρες μου για να ξεφύγω από κάθε έγνοια και σκοτούρα και να περάσω τα γηρατειά μου ήσυχα χωρίς να ασχολούμαι με τις υποθέσεις του κράτους. Ας πονοκεφαλιάζουν με τις υποθέσεις του κράτους οι γαμπροί μου που θα παντρευτούν τις κόρες μου.

ΚΕΝΤ (Έκπληξη) Θα παραδώσετε όλο το βασίλειο και τα εισοδήματά σας μεγαλειότατε; Μήπως πρέπει να το ξανασκεφτείτε;

ΤΡΕΛΟΣ Μήπως του ’στριψε του γέρου;

ΛΗΡ Σιωπή Κεντ, το σκέφτηκα πολύ καλά. Αγαπητοί μου γαμπροί, δούκα του Κόρνουαλ, δούκα του Άλμπανυ και τα λοιπά και τα λοιπά, πριν σας πω τι προίκα από το βασίλειό μου θα δώσω στον καθένα σας για να μη μαλλιοτραβιέστε μετά, θέλω να μάθω ποια από τις κόρες μου μ’ αγαπάει περισσότερο. Κι όποια μ’ αγαπάει περισσότερο θα πάρει και το μεγαλύτερο μερίδιο. Γκόνεριλ;

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Πατερούλη μου;

ΛΗΡ Μίλησε πρώτη εσύ φοραδίτσα μου. Πόσο πολύ αγαπάς τον πατερούλη σου;

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Σ’ αγαπάω μπαμπά μου περισσότερο απ’ όλα τα λόγια που θα μπορούσα να σου πω. Περισσότερο κι από το φως των ματιών μου κι απ’ τον αέρα που αναπνέω κι απ’ όλα τα κοσμήματα του κόσμου κι απ’ τον χρυσό κι απ’ τα πολύτιμα πετράδια κι απ’ όλα τα χρυσαφικά κι απ’ τα ασημικά κι απ’ τα ρουμπίνια κι απ’ τα σμαράγδια. Είναι τόσο μεγάλη η αγάπη μου για σένα που μου πιάνεται η ανάσα και μου κόβεται η μιλιά.

ΛΗΡ (Ευχαριστημένος) Μμμ, πολύ ωραία, πολύ ωραία. (Δείχνει ένα μεγάλο μέρος του χάρτη) Βλέπετε το χάρτη; Σ’ όλες αυτές τις περιοχές, απ’ τη γραμμή αυτή ίσαμε μ’ εκείνη τη σκεπασμένη με σκιερά δάση και πλούσιους κάμπους με περίσσια ποτάμια κι απλωτά λιβάδια, σε κάνω αφέντρα. Σ’ εσένα και τον άντρα σου τον Άλμπανυ θ’ ανήκουνε παντοτινά… (Η Γκόνεριλ κι ο Άλμπανυ αγκαλιάζονται με χαρά) Τι λέει η δεύτερη κορούλα μου, η πολυαγαπημένη μου Ρήγκαν; Μ’ αγαπάει τοσοδούλι αυτή καθόλου;

ΡΗΓΚΑΝ Πατέρα μου, σ’ αγαπάω με όλα τα λόγια που είπε η μεγάλη μου αδερφή αλλά κι ακόμη περισσότερο. Σ’ αγαπάω περισσότερο απ’ όλα τα πολυτιμότερα πράγματα του κόσμου, κι απ’ τις διαμαντόπετρες κι απ’ τα μαργαριτάρια κι απ’ τα ζαφείρια κι απ’ τα μπριγιάντια. Μόνο μέσα απ’ την αγάπη μου για σένα βρίσκω την ευτυχία στη ζωή μου.

ΛΗΡ (Ευχαριστημένος) Μμμ, το ‘ξερα, το ‘ξερα. Σ’ εσένα και στον αγαπημένο σου Κόρνουαλ αφήνω κληρονομιά για πάντα αυτό το πλούσιο κομμάτι του βασιλείου μου, από δω ως εδώ, ίδιο σε έκταση και ομορφιά με αυτό που έδωσα στην Γκόνεριλ. (Η Ρήγκαν κι ο Κόρνουαλ αγκαλιάζονται με χαρά). Πες μου τώρα εσύ χαρά μου, φως των ματιών μου, μικρούλα μου Κορδέλια. Τι θα μου πεις εσύ για ν’ αποκτήσεις το άλλο τρίτο μερίδιο που είναι ακόμη πιο πλούσιο απ’ αυτό που πήρανε οι αδερφές σου; Πόσο αγαπάς τον πατερούλη σου;

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Πολύ πατέρα μου.

ΛΗΡ Ναι αλλά πόσο πολύ;

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Σ’ αγαπώ όσο πρέπει ν’ αγαπάει μια κόρη τον πατέρα της, πατέρα μου.

ΛΗΡ Τι σημαίνει αυτό; Οι αδερφές σου είπαν τόσα πράγματα για την αγάπη που μου έχουν.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Η αγάπη δεν φαίνεται απ’ τα ωραία λόγια μόνο, καλέ μου πατέρα. Εσύ με γέννησες, με φρόντισες και με ανάθρεψες. Και σου ανταποδίδω αυτές τις καλοσύνες με υπακοή, με αγάπη και σεβασμό μεγάλο. Αν τύχει κάποτε και παντρευτώ, ο άντρας μου θα πάρει τη μισή μου αγάπη γιατί η άλλη μισή θα είναι χαρισμένη σ’ εσένα. Μαζί με τη μισή φροντίδα μου και τη μισή μου αφοσίωση σ’ εσένα…

ΛΗΡ (Εκνευρισμένος) Μισά, μισά, πολλά μισά μου λες. Οι αδερφές σου είπαν τόσα πράγματα, μ’ αγαπούν πιο πολύ κι απ’ τα ρουμπίνια, πιο πολύ κι απ’ τα πετράδια κι εσύ μου δίνεις μισή αγάπη; Πες μου κι εσύ λοιπόν κάτι, δεν βρίσκεις μια καλή κουβέντα να μου πεις;

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Δεν θέλω να λέω μεγάλα και παχιά λόγια πατέρα μου.

ΛΗΡ (Ακόμα πιο εκνευρισμένος) Ναι αλλά κάτι μπορείς να πεις κι εσύ. Χωρίς λόγια πώς θ’ αποδείξεις την αγάπη σου;

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Υπάρχουν κι άλλοι τρόποι πατέρα εκτός από τα λόγια…

ΛΗΡ Τόσος κόσμος μας βλέπει, θέλεις να με κάνεις ρεζίλι; Δεν μπορείς να μου πεις κάτι καλό κι εσύ;

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Θέλω να είμαι ειλικρινής μαζί σου και με τα αισθήματά μου πατέρα…

ΛΗΡ (Απότομα, θυμωμένος και προσβεβλημένος) Μείνε λοιπόν με την ειλικρίνεια σου και πάρε αυτήν για προίκα. Πάρε και τη μισή αγάπη σου και καν’ την ότι θέλεις. Γιατί, μα τη θεά Εκάτη που διαφεντεύει τη νύχτα και μα το φως των άστρων, απαρνιέμαι από αυτή τη στιγμή όλη την πατρική στοργή μου και σ’ έχω ξένη στην καρδιά μου από εδώ και πέρα.

ΚΕΝΤ Καλέ μου βασιλιά…

ΛΗΡ Σιωπή Κεντ! Αυτήν αγαπούσα πιο πολύ και λογάριαζα να με γηροκομήσει στα στερνά μου με φροντίδα και στοργή κι αυτή μου δίνει μισή αγάπη; (Στην Κορδέλια) Δεν θέλω ούτε να σε βλέπω! Όλη την πατρική αγάπη μου την παίρνω πίσω! (Στους άλλους) Αν την αλαζονεία της τη λέει ειλικρίνεια, μ’ αυτήν να παντρευτεί. Φωνάξτε μου τον δούκα της Βουργουνδίας που θέλει να την παντρευτεί για να την πάρει από δω. Παραχωρώ σ’ εσάς τις δύο αδερφές της και στους άντρες σας όλη αυτή εδώ τη γη που θα έδινα σ’ αυτήν για να την μοιραστείτε. Εγώ απ’ όλη την περιουσία και τους υπηκόους μου δεν κρατάω τίποτα, θα με συντηρείτε με δικά σας έξοδα. Τις βασιλικές τιμές μόνο κρατάω. Όλα τα άλλα, εξουσία, εισοδήματα, πλούτη, παλάτια, είναι δικά σας πλέον αγαπητές μου κόρες κι αγαπητοί μου γαμπροί. Σας δίνω να μοιραστείτε μεταξύ σας αυτό το στέμμα.

(Βγάζει το στέμμα και το αφήνει σ’ ένα τρίποδο)

ΚΕΝΤ Βασιλιά Ληρ, πάντα σε τιμούσα και σαν πατέρα μου σ’ αγαπούσα. Άκουσε με σε παρακαλώ…

ΛΗΡ Πρόσεξε Κεντ. Πρόσεξε καλά τι θα πεις.

ΚΕΝΤ Αν θεωρήσεις άδικα αυτά που θα σου πω, τότε φυλάκισέ με. Δεν θα δειλιάσω όμως μπροστά στην αλήθεια αν ο βασιλιάς μου δεν ξέρει τι κάνει. Η μικρή σου κόρη δεν σ’ αγαπάει λιγότερο από τις άλλες. Μην αφήνεσαι στις κολακείες, δεν λένε οι κολακείες και τα παχιά τα λόγια πάντα την αλήθεια. Ανακάλεσε την άδικη απόφασή σου βασιλιά για την Κορδέλια…

ΛΗΡ Κεντ σταμάτα!

ΚΕΝΤ Τη ζωή μου ποτέ μου δεν λογάριασα προκειμένου για τη δική σου σωτηρία…

ΛΗΡ (Βγάζει το σπαθί του) Σώπα σου είπα μα τον Απόλλωνα…

ΚΕΝΤ Βάλε το σπαθί στη θήκη βασιλιά Ληρ, σκέψου συνετά…

ΛΗΡ (Του επιτίθεται εκτός εαυτού) Ω άπιστε δούλε…

(Παρεμβαίνουν όλοι και τον συγκρατούν)

ΟΛΟΙ Σταμάτα καλέ μου βασιλιά

ΚΕΝΤ Εμπρός, σκότωσέ με αν νομίζεις πως προσβάλω την περηφάνια σου. Αλλιώς όσο έχω φωνή θα το φωνάζω. Άδικη είναι η απόφασή σου. Ανακάλεσέ την όσο ακόμα είναι νωρίς.

ΛΗΡ Άκουσέ με αχρείε! Κανείς δεν τόλμησε ποτέ να με αμφισβητήσει. Μετά από όσα είπες δεν έχεις θέση στο βασίλειό μου. Σε στέλνω εξορία για όλη την υπόλοιπη ζωή σου. Μέσα σε πέντε μέρες από τώρα να έχεις εξαφανιστεί από το βασίλειό μου. Αν μετά τη διορία αυτή είσαι ακόμη στη χώρα μου, διαταγή δίνω όποιος σε βρει να σε σκοτώσει.

ΚΕΝΤ Όπως θέλεις βασιλιά. Αφού έτσι αποφάσισες, τότε η εξορία είναι προτιμότερη γι αυτούς που αγαπάνε την αλήθεια. (Στην Κορδέλια) Κόρη, να σε έχουν οι θεοί κάτω από την προστασία τους αφού αγαπάς να μιλάς με τη γλώσσα της αλήθειας. (Στις άλλες δύο αδερφές) Κι όσο για σας, μακάρι τα λόγια που είπατε να τα αποδείξετε πραγματικά με την αγάπη σας στον πατέρα σας.

ΛΗΡ Πολλά λες, τελείωνε.

ΚΕΝΤ Σας αποχαιρετώ άρχοντές μου. Για την ξενιτιά θα βαδίσω μόνος αφού με διώχνει τόσο προσβλητικά ο άρχοντάς μου.

(Ο Κεντ βγαίνει)

ΛΗΡ Στο καλό και να μας γράφεις… Εσείς οι δύο αγαπητοί μου γαμπροί, πηγαίνετε να υπογράψετε όλα τα χαρτιά και τις διατυπώσεις και τα συμβολαιογραφικά έγγραφα γιατί από τώρα ότι έχω και δεν έχω θα είναι πια δικά σας.

(Ο Άλμπανυ κι ο Κόρνουαλ υποκλίνονται αποχωρώντας)

ΑΛΜΠΑΝΥ Βασιλιά μου

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Βασιλιά μου

ΛΗΡ Πού είναι τέλος πάντων ο δούκας της Βουργουνδίας που με παρακαλούσε να την παντρευτεί αυτήν την αχάριστη; Να τη πάρει επιτέλους και να φύγουν από δω.

ΤΡΕΛΟΣ Βασιλιά μου, μόλις έμαθα ότι ο γαμπρός την έκανε.

ΛΗΡ Τι έκανε;

ΤΡΕΛΟΣ Την κοπάνησε.

ΛΗΡ Τα κοπάνησε; Μέθυσε δηλαδή;

ΤΡΕΛΟΣ Έγινε Λούης, πήρε δρόμο, έφυγε, πώς το λένε;

ΛΗΡ Έφυγε; Γιατί; Αυτός έλεγε ότι την αγαπούσε αυτήν την ξιπασμένη.

ΤΡΕΛΟΣ Όταν έμαθε ότι δεν της αφήνεις προίκα, είπε ευχαριστώ δεν θα πάρω και την έκανε με ελαφρά πηδηματάκια.

ΛΗΡ Στα τσακίδια να πάει. Φωνάξτε μου τον βασιλιά της Γαλλίας να την πάρει αυτός αφού λέει ότι την θέλει τόσο. (Στην Κορδέλια) Αλλά να είσαι σίγουρη ότι κι αυτός θα φύγει όταν μάθει ότι δεν θα σου δώσω προίκα.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Αν κάποιος αγαπάει περισσότερο τα λεφτά και την προίκα από εμένα, ούτε εγώ θέλω να γίνω γυναίκα του.

ΛΗΡ Μπα, πολύ μυγιάγγιχτη μας έγινες. Πώς μπόρεσες, εγώ που σ’ αγαπούσα τόσο, να τσιγκουνεύεσαι έτσι για μένα την αγάπη σου;

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Δεν τσιγκουνεύομαι την αγάπη μου για σένα πατέρα. Το αμάρτημά μου είναι πως δεν έχω την ικανότητα να λέω κι εγώ όπως οι αδερφές μου μεγάλα και στολισμένα λόγια παρά να μιλάω απλά γι αυτό που σκέφτομαι. Σε ικετεύω, μην είσαι σκληρός μαζί μου πατέρα…

ΛΗΡ Αρκετά με τις δικαιολογίες. Καλύτερα να μην είχες γεννηθεί, τόσο πολύ με στεναχώρησες. Πού είναι τέλος πάντων αυτός ο βασιλιάς της Γαλλίας;

ΤΡΕΛΟΣ (Επίσημα) Ο βασιλιάς της Γαλλίας!

(Χτυπάει το γκογκ και μπαίνει στη σκηνή ο βασιλιάς της Γαλλίας)

ΛΗΡ Σε χαιρετώ μεγάλε βασιλιά. Πρέπει να ξέρεις ότι σ’ εκτιμάω τόσο που δεν θέλω να σε προσβάλω δίνοντάς σου για γυναίκα σου αυτό το αχάριστο πλάσμα. Καλύτερα να ψάξεις να βρεις αλλού μια άξια γυναίκα, αυτή δεν σου αξίζει.

ΓΑΛΛΟΣ Το έμαθα φίλε μου ότι την αποκλήρωσες τελείως κι έμαθα και το λόγο. Απορώ όμως, γιατί; Αυτήν που ήταν μέχρι τώρα το βάλσαμο των γηρατειών σου, η καλύτερη, η πιο αγαπημένη σου.

ΛΗΡ Το αποφάσισα, τελείωσε. Την παίρνεις έτσι, χωρίς μία; Καλώς. Δεν τη θέλεις; Δεν σου κρατώ κακία. Κι εγώ στη θέση σου το ίδιο θα έκανα.

ΓΑΛΛΟΣ (Στην Κορδέλια, επίσημα) Όμορφη Κορδέλια, μπορεί να είσαι τώρα πια φτωχή, είσαι όμως πάμπλουτη μεσ’ στην καρδιά σου. Η καταφρόνια αυτή από τους δικούς σου μεγάλωσε ακόμη περισσότερο την αγάπη μου για σένα και τον σεβασμό μου. Σε θέλω για γυναίκα μου αν κι εσύ με θέλεις, για να σου δώσω προίκα το βασίλειο της Γαλλίας και να σε κάνω βασίλισσά μου.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ (Συγκινημένη) Η αγάπη σου με συγκινεί.

ΓΑΛΛΟΣ Αποχαιρέτα τους δικούς σου Κορδέλια, όσο άπονοι κι αν στάθηκαν μαζί σου. Ότι κι αν έχασες εδώ, πολύ καλύτερα εγώ θα σου προσφέρω.

ΛΗΡ Δική σου είναι Γάλλε, παρ’ την από δω. Τέτοια κόρη δεν θέλω να έχω κι ούτε θέλω να την ξαναδώ. Παρ’ την δίχως τη συγχώρεσή μου και δίχως την ευχή μου.

(Ο βασιλιάς Ληρ αποχωρεί μεγαλόπρεπα από τη σκηνή)

ΓΑΛΛΟΣ Αποχαιρέτησε τις αδερφές σου, Κορδέλια.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Έχετε γεια αδερφές μου. Να αγαπάτε τον πατέρα μας, τον εμπιστεύομαι στις καρδιές σας που τόσο τις παινέψατε.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Δεν θα μας μάθεις εσύ το καθήκον μας.

ΡΗΓΚΑΝ Να ευχαριστάς τον άντρα σου που σε περιμάζεψε με την ελεημοσύνη του κι άσε τις κουβέντες.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Ότι κι αν κρύβει η πονηριά, έρχεται κάποτε καιρός που φανερώνεται. Ευτυχισμένες να είστε.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Καλά, καλά…

ΓΑΛΛΟΣ Πάμε ωραία μου Κορδέλια.

(Η Γκόνεριλ και η Ρήγκαν μένουν μόνες στη σκηνή)

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Ακατάδεχτη, πάντα έτσι ήταν. Είδες όμως πώς την έδιωξε ο πατέρας μας που την αγαπούσε περισσότερο απ’ όλες μας; Δεν σου φαίνεται κι εσένα ότι έγινε πολύ ιδιότροπος;

ΡΗΓΚΑΝ Είναι λόξα της ηλικίας του – αν και νομίζω ότι ποτέ δεν ήταν στα καλά του.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Τώρα στα γεράματά του φοβάμαι ότι θα γίνεται όλο και περισσότερο απότομος και πεισματάρης.

ΡΗΓΚΑΝ Είδες πώς έδιωξε τον Κεντ που του ήταν τόσο πιστός; Ποιος ξέρει τι έχουμε να τραβήξουμε εμείς τώρα που είμαστε αναγκασμένες να τον φιλοξενούμε και να τον γηροκομήσουμε.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Αχ, και τον επόμενο μήνα θα έρθει να τον φιλοξενήσω εγώ στον πύργο μου κι ύστερα είναι η σειρά σας. Ποιος ξέρει τι παραξενιές θα μας βγάλει.

ΡΗΓΚΑΝ Πρέπει να σκεφτούμε πάνω σ’ αυτό.

ΣΚΗΝΗ 2η

Ο ΠΥΡΓΟΣ ΤΗΣ ΓΚΟΝΕΡΙΛ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΛΜΠΑΝΥ

Πρόσωπα: ΤΡΕΛΟΣ, ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ, ΓΚΟΝΕΡΙΛ, ΟΣΒΑΛΝΤ, ΚΕΝΤ.

Εμφανίζεται ο Τρελός και απευθύνεται στο κοινό.

ΤΡΕΛΟΣ Και ο βασιλιάς Ληρ που δεν είχε πια δικό του παλάτι ούτε εξουσία αφού όλα τα έδωσε στις κόρες του και στους γαμπρούς του, άρχισε να πηγαίνει πότε στη μια του κόρη και πότε στην άλλη για να τον φιλοξενήσουν. Κι εγώ τον ακολουθούσα, τι άλλο να κάνω; Κι όλοι μ’ έχουν του κλώτσου και του μπάτσου, ευτυχώς όμως ο βασιλιάς με προστατεύει. Τώρα ήρθαμε να μείνουμε στον πύργο της μεγάλης κόρης του, της Γκόνεριλ… Ωχ, νομίζω πως έρχεται με κάποιον υπηρέτη της. Καλύτερα να μην πείτε ότι ήμουν εδώ και νομίζει ότι την κατασκοπεύω.

(Ο Τρελός φεύγει ενώ εμφανίζεται η Γκόνεριλ με τον υπηρέτη της, τον Όσβαλντ)

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Χτύπησε αλήθεια ο πατέρας μου έναν της ακολουθίας μου γιατί μάλωσε αυτόν τον Τρελό, τον γελωτοποιό του;

ΟΣΒΑΛΝΤ Μάλιστα κυρία.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Μέρα νύχτα με παιδεύει. Κάθε τόσο και λιγάκι ξεσπάει τη μια ιδιοτροπία του μετά την άλλη και μας αναστατώνει όλους. Δεν θα το υποφέρω άλλο. Τώρα που θα γυρίσει απ’ το κυνήγι δεν θέλω να του μιλήσω. Πέστε του πως είμαι άρρωστη

ΟΣΒΑΛΝΤ Έρχεται κυρία. Τον ακούω.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Μη δείχνετε σεβασμό σε ότι σας λέει, ούτε εσύ ούτε οι άλλοι υπηρέτες. Αν δεν του αρέσει ας πάει να μείνει στης αδερφής μου. Ακούς εκεί, να θέλει ακόμη να φέρεται σαν βασιλιάς αφού την παράτησε την βασιλική εξουσία και την άφησε σ’ εμάς; Α, όταν ξεμωραίνονται οι γέροι πρέπει να τους φέρεσαι αυστηρά κι όχι να τους παραχαϊδεύεις. Να θυμάσαι ότι σου είπα.

ΟΣΒΑΛΝΤ Μάλιστα κυρία

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Θα γράψω αμέσως στην αδερφή μου ν’ ακολουθήσει το παράδειγμά μου. Ετοίμασε το γεύμα.

ΟΣΒΑΛΝΤ Μάλιστα κυρία

Φεύγουν και οι δύο από διαφορετικές κατευθύνσεις.

(Έρχεται στη σκηνή ο Κεντ μεταμφιεσμένος. Φοράει φτωχικά ρούχα και κοιτάζει δεξιά, αριστερά προσεκτικά)

ΚΕΝΤ Τι ωραία που θα ήταν αν μπορούσα να αλλάξω και τη φωνή μου όπως άλλαξα τη φορεσιά μου ώστε κανείς να μη μπορεί να μ’ αναγνωρίσει. Εγώ, ο Κεντ, ο σύμβουλος του βασιλιά που κάποτε μ’ εμπιστευόταν τόσο πολύ, να είμαι αναγκασμένος να τριγυρνάω μεταμφιεσμένος με παλιόρουχα για να μη μ’ αναγνωρίσει ούτε αυτός ούτε κανένας άλλος. Η διαταγή του είναι όποιος με δει μέσα στη χώρα να με σκοτώσει. Μα εγώ τον συγχωρώ γιατί όλα αυτά τα είπε σε μια στιγμή οργής που δεν ήξερε τι έλεγε και τι έκανε. Πρέπει να βρω τον τρόπο να είμαι κοντά του γιατί τώρα που παρέδωσε την εξουσία μπορεί να του έρθουν συμφορές. Αν δεν σταθώ εγώ κρυφά κοντά του για να τον βοηθήσω, ποιος άλλος μπορεί να το κάνει;

(Έρχεται ο βασιλιάς Ληρ χτυπώντας το καμουτσίκι του)

ΛΗΡ Δεν θέλω ούτε στιγμή να περιμένω για το φαγητό. Εμπρός, πέστε να το ετοιμάσουν. (Βλέπει τον Κεντ) Εσύ πάλι ποιος είσαι;

ΚΕΝΤ Ένας άνθρωπος αφέντη μου.

ΛΗΡ Άνθρωπος είσαι, τι είπα εγώ, ότι είσαι γάϊδαρος; Τι δουλειά κάνεις;

ΚΕΝΤ Δουλειά μου είναι να μην είμαι λιγότερο απ’ ότι φαίνομαι, να υπηρετώ πιστά όποιον μ’ εμπιστεύεται, ν’ αγαπάω όποιον είναι τίμιος, να κάνω συντροφιά μ’ όποιον είναι γνωστικός…

ΛΗΡ Και να είσαι πολυλογάς, το βλέπω. Έχεις καλή καρδιά;

ΚΕΝΤ Έχω καλή καρδιά κι είμαι φτωχός σαν τον βασιλιά.

ΛΗΡ Αν είσαι τόσο φτωχός όσο ο βασιλιάς τότε είσαι πραγματικά φτωχός. Τι ζητάς εδώ;

ΚΕΝΤ Δουλειά.

ΛΗΡ Ποιον θέλεις να υπηρετήσεις;

ΚΕΝΤ Εσένα.

ΛΗΡ Με γνωρίζεις βρε μάστορη;

ΚΕΝΤ Όχι κύριέ μου. Μα έχεις κάτι στην έκφρασή σου που δείχνει ότι είσαι τίμιος άνθρωπος

ΛΗΡ Τι δουλειές ξέρεις να κάνεις;

ΚΕΝΤ Ξέρω να φυλάω ένα τίμιο μυστικό, να καβαλικεύω άλογο, να τρέχω, να καταστρέφω μια καλή ιστορία όταν τη διηγούμαι και να λέω ζωηρά ένα απλό μήνυμα. Μα το καλύτερο που έχω είναι η προθυμία μου.

ΛΗΡ Αν κι είσαι πολυλογάς θα σε κρατήσω στην υπηρεσία μου… (Φωνάζει) Το φαγητό, που είναι το φαγητό; Πού είναι ο προκομμένος ο Τρελός μου; (Βλέπει τον Όσβαλντ) Ε, εσύ, πού είναι η κόρη μου;

ΟΣΒΑΛΝΤ Κι εγώ πού θες να ξέρω;

ΛΗΡ Πώς μου μιλάει έτσι αυτός; Έλα εδώ βρε μπουζουκοκέφαλε. Ξέρεις ποιος είμαι εγώ;

ΟΣΒΑΛΝΤ Ο πατέρας της κυράς μου.

ΛΗΡ Α, ο πατέρας της κυράς σου! Πώς μου μιλάς λοιπόν έτσι;

ΟΣΒΑΛΝΤ Και πώς θέλεις να σου μιλάω; Στην κυρά μου δίνω λογαριασμό, όχι σ’ εσένα.

ΛΗΡ Τι είπες βρε;

ΟΣΒΑΛΝΤ Αυτό που άκουσες

(Ο Κεντ του βάζει τρικλοποδιά καθώς ο Όσβαλτ φεύγει. Εκείνος πέφτει κάτω. Ο Κεντ του επιτίθεται)

ΚΕΝΤ Τολμάς να προσβάλεις τον αφέντη;

ΟΣΒΑΛΝΤ (Τρομαγμένος) Μη, μη με χτυπάς…

ΚΕΝΤ Σήκω και δρόμο. Θα σε μάθω εγώ να σέβεσαι. Κοπρίτη!

ΟΣΒΑΛΝΤ (Φοβισμένος, φεύγοντας) Καλά, καλά, μη με χτυπάς

ΛΗΡ Μπράβο παλικάρι μου. Καλά του έκανες… (Φωνάζει) Πού είσαι βρε Τρελέ; Δεν ακούς που σε φωνάζω τόση ώρα;

(Έρχεται ο Τρελός)

ΤΡΕΛΟΣ Άκουγα αφέντη.

ΛΗΡ Και γιατί δεν ερχόσουν;

ΤΡΕΛΟΣ Γιατί το ένα αφτί μου είναι βουλωμένο και άκουγα μόνο από το άλλο όπως κι εσύ.

ΛΗΡ (Διασκεδάζοντας αλλά κάνοντας τον θυμωμένο) Γιατί το λες αυτό βρε; Έχω εγώ βουλωμένα αυτιά;

ΤΡΕΛΟΣ Όταν σου μιλούσε η μικρή σου κόρη τα ’χες βουλωμένα και τα δυο. Όταν σου μιλούσαν οι άλλες δύο κόρες σου ξεβούλωναν και τις άκουγες.

ΛΗΡ (Πραγματικά θυμωμένος) Δεν θέλω κουβέντα πάνω σ’ αυτό. Αναιδέστατε!

ΤΡΕΛΟΣ Μη, μη θυμώνεις μπαρμπούλη μου. Να, πάρε το λειρί μου (βγάζει και του προσφέρει το σκούφο του)

ΛΗΡ Τι να το κάνω το γελοίο το λειρί σου;

ΤΡΕΛΟΣ Τώρα που χάρισες όλο σου το βιος στις θυγατέρες σου, σε λίγο δεν θα έχεις ούτε καπέλο να φοράς. Πάρε το δικό μου για να έχεις.

ΛΗΡ Το βλέπεις αυτό το καμουτσίκι; Θα σου το φέρω στο κεφάλι

ΤΡΕΛΟΣ Μη μου το φέρεις αφέντη μη, θα μου χαλάσεις το κεφάλι. Μη μου το χαλάσεις γιατί θα το χρειαστείς.

ΛΗΡ Το κεφάλι σου θα χρειαστώ βρε; Τι να το κάνω εγώ το κεφάλι σου;

ΤΡΕΛΟΣ Γιατί έτσι που χάρισες τα πάντα στις κόρες σου και τους γαμπρούς σου και δεν σου έχει μείνει τίποτα για σένα, σε λίγο θα χτυπάς το κεφάλι σου στον τοίχο. Από το χτύπα – χτύπα θα το χαλάσεις και θα είναι για πέταμα. Κράτα ρεζέρβα το δικό μου κεφάλι, να σου το δώσω για να έχεις.

ΛΗΡ Τι παλαβομάρες λες αυτού βρε;

ΤΡΕΛΟΣ Γιατί, δεν σου αρέσει το κεφάλι μου; Μια χαρά είναι και θα σου ταιριάζει.

ΛΗΡ Το κεφάλι σου είναι γελοίο, μόνο για καρπαζιές είναι.

ΤΡΕΛΟΣ Γι αυτό θα σου ταιριάζει μια χαρά αφέντη. Άμα συνεχίσεις έτσι, σε λίγο όλοι θα σ’ έχουν για καρπαζοεισπράκτορα. Πάρε το δικό μου κεφάλι που αντέχει στις καρπαζιές

ΛΗΡ Α, εσύ θα με σκάσεις.

ΚΕΝΤ Δεν είναι τρελά όλα αυτά που λέει ο Τρελός, κύριε.

ΛΗΡ Μωρέ έχει χάρη που τον αγαπάω κι είναι νόστιμα αυτά που λέει. Αν και τις περισσότερες φορές βγάζει του κόσμου τις χαζομάρες από το νου του.

ΤΡΕΛΟΣ Μόνο εσύ μπορείς να βγάζεις χαζομάρες από το νου σου μπαρμπούλη; Μπορώ κι εγώ!

ΛΗΡ Θα σε καμτσικίσω βρε. Τολμάς να λες ότι βγάζω εγώ χαζομάρες από τον νου μου;

ΤΡΕΛΟΣ Όχι αφέντη μη με χτυπάς. Εσύ δεν βγάζεις χαζομάρες από τον νου σου. Μόνο εξυπνάδες βγάζεις

ΛΗΡ Τώρα μιλάς σωστά. Πες μου μια εξυπνάδα που έβγαλα από το νου μου για να ευχαριστηθώ.

ΤΡΕΛΟΣ Που έδωσες όλη την περιουσία σου στις κόρες σου και στους γαμπρούς σου, δεν κράτησες τίποτα για σένα και τώρα δεν έχεις ούτε βρακί για να φορέσεις

ΛΗΡ Πάλι με προσβάλεις βρε;

ΤΡΕΛΟΣ Όχι αφέντη, δεν το είπα για να σε προσβάλω.

ΛΗΡ Δεν είπες ότι δεν έχω ούτε βρακί για να φορέσω; Δεν είναι προσβολή αυτό;

ΤΡΕΛΟΣ Για καλό το είπα αφέντη. Γιατί όποιος έχει βρακί πρέπει κάθε μέρα να το αλλάζει και βάζε – βγάζε είναι φασαρία. Ενώ όποιος δεν έχει καθόλου, ησυχάζει μια και καλή απ’ αυτή τη φασαρία.

ΛΗΡ Τώρα με μπέρδεψες. Βαρέθηκα τις εξυπνάδες σου. (Φωνάζει) Θα φάμε επιτέλους; Που είναι η κόρη μου;

(Έρχεται η Γκόνεριλ κι από πίσω της ο Όσβαλντ φοβισμένος)

ΤΡΕΛΟΣ Έρχεται αφέντη αλλά λίγο στραβομούτσουνη τη βλέπω… (Στην Γκόνεριλ) Καλά, καλά κυρά μου, θα τη μαζέψω τη γλώσσα μου. (Στον εαυτό του) Σουτ, σουτ, σουτ.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ (Θυμωμένη) Πατέρα μου, αυτός ο ανάγωγος Τρελός που κουβαλάς μαζί σου κοροϊδεύει συνέχεια τους ανθρώπους του πύργου μου κι όλο το προσωπικό. Πηγαίνει στην κουζίνα και τσιμπολογάει ότι έχουμε στα ντουλάπια και πειράζει και τις μαγείρισσες.

ΛΗΡ Ε καλά, κι εμένα με πειράζει αλλά δεν λέω τίποτα.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Εσύ μπορεί να τον ανέχεσαι αλλά εγώ όχι. Και τώρα μου είπαν ότι έχεις κι άλλον υπηρέτη που δέρνει και χτυπάει το προσωπικό μου, έτσι δεν είναι;

ΟΣΒΑΛΝΤ (Δείχνοντας τον Κεντ) Ναι κυρία, αυτός με χτύπησε.

ΚΕΝΤ (Απειλητικά) Θέλεις κι άλλο ξύλο;

ΛΗΡ Καλά έκανε και τον χτύπησε αυτόν τον ξεδιάντροπο που τόλμησε να με προσβάλλει.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Έχεις μαζέψει όλους τους αλήτες μαζί σου και παίρνεις και το μέρος τους. Αυτό πατέρα δεν θα το ανεχτώ από σένα, να το ξέρεις. Εδώ είναι σπίτι μου και δεν θα κάνει ο καθένας ότι θέλει.

ΛΗΡ (Έκπληξη) Τι είναι αυτά που ακούν τα αφτιά μου από το στόμα της κόρης μου;

ΤΡΕΛΟΣ Ξεβούλωσαν τα αφτιά σου αφέντη; Ωραία γιατί θ’ ακούσεις κι άλλα.

ΛΗΡ Δεν τολμώ να το πιστέψω ότι μιλάει έτσι η κόρη μου σ’ εμένα!

ΤΡΕΛΟΣ Μωρέ πίστεψέ το, καλό θα σου κάνει

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Πατέρα, ξέρω ότι είσαι γνωστικός και για καλό σου το λέω. Εσύ μπορείς να μείνεις όσο θέλεις στον πύργο μας αλλά πρέπει να διώξεις αυτούς του δύο αλήτες. Αλλά κι εσύ πατέρα από δω και στο εξής να είσαι πιο φρόνιμος κι όχι να βάζεις συνέχεια αγριοφωνάρες. Εδώ είναι σπίτι, θέλουμε ησυχία. Να προσέχεις όταν περπατάς, να μιλάς πιο σιγανά, κι όταν πεινάς να περιμένεις στο δωμάτιό σου ώσπου να στρωθεί πρώτα το τραπέζι κι όχι να φωνάζεις «θα φάμε επιτέλους»;

ΤΡΕΛΟΣ (Κοροϊδευτικά στον Ληρ, με το ύφος της Γκόνεριλ) Κι άμα θέλεις να βήξεις να μη βήχεις «γκουχ γκουχ» αλλά να το κάνεις με τρόπο (κοροϊδευτικά, δήθεν κόσμια) «γκουχ γκουχ»!

ΛΗΡ Εσύ μου τα λες αυτά, η κόρη μου που της έδωσα τα πάντα;

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Κι επειδή μου τα έδωσες τα πάντα πατέρα πρέπει να ανεχτούμε και τις παραξενιές σου; Σε παρακαλώ να είσαι πιο κόσμιος και πιο καθώς πρέπει.

ΛΗΡ (Εκτός εαυτού) Σελώστε τ’ άλογα, φεύγω από δω. Έκφυλη, ξεδιάντροπη! Δεν θα σε ενοχλήσω ποτέ πια. Έχω άλλη μια κόρη που μ’ αγαπάει. Σ’ αυτήν θα πάω!

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Δεν σου είπα να φύγεις πατέρα, μόνο να διώξεις αυτούς τους δύο…

ΛΗΡ Αααχ, εγώ φταίω, εγώ φταίω που σου έδειξα εμπιστοσύνη. Ώστε θέλεις να διώξω τους μόνους ανθρώπους που μου είναι πιστοί για να μην έχω κανένα πλάι μου; Εγώ που σου χάρισα όλη την αγάπη μου… Από τα παιδιά σου να το βρεις. Να σου κλείσουν την πόρτα όπως την κλείνεις εσύ σ’ εμένα. Φεύγω και δεν θέλω να σας ξαναδώ, ούτε εσένα ούτε τον άντρα σου.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Πατέρα, μου φαίνεται ότι έχεις ξεμωραθεί τελείως.

ΛΗΡ ‘Ώστε έτσι ε; Ξεμωράθηκα! Ο γέρος σου πατέρας ξεμωράθηκε γι αυτό προσπαθεί να συγκρατήσει τα δάκριά του που κοντεύουν να με πνίξουν από την αχαριστία που συναντάω. Όμως δεν θα κλάψω. Έχω άλλη μια κόρη που είναι καλόκαρδη και συμπονετική. Όταν θ’ ακούσει πώς μου φέρθηκες θα έρθει και θα σε γδάρει με τα νύχια της. Θα το δεις που θα ξαναπάρω τα μεγαλεία μου που εσύ νόμισες ότι τα παράτησα για πάντα. Θα το δεις!

(Ο βασιλιάς φεύγει οργισμένος, ο Κεντ τον ακολουθάει. Ο Τρελός τρέχει ξωπίσω τους)

ΤΡΕΛΟΣ Μπαρμπούλη μου, μπαρμπούλη μου περίμενέ με κι εμένα…

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Ωραία, ησυχάσαμε από αυτούς τους δύο αλήτες που τους σέρνει μαζί του ο πατέρας μου. Δώσε διαταγή να μην τους επιτρέψουν να πάρουν άλογα. Να φύγουν κι οι τρεις τους με τα πόδια. Και μετά έλα να σου δώσω το γράμμα που έγραψα για να το πας στην αδερφή μου.

ΟΣΒΑΛΝΤ Μάλιστα κυρία.

ΣΚΗΝΗ 3η

ΣΤΟ ΔΡΟΜΟ.

Πρόσωπα: ΤΡΕΛΟΣ, ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ, ΚΕΝΤ.

Ο βασιλιάς κουρασμένος, ο Τρελός κι ο Κεντ τον υποβαστάζουν καθώς βαδίζουν.

ΛΗΡ Κουράστηκα, δε μπορώ να περπατήσω άλλο.

ΚΕΝΤ Κάθισε βασιλιά μου να ξεκουραστείς εδώ (τον βοηθάνε να καθίσει κάτω). Εγώ θα πάω πρώτος και θα πω στην κόρη σου τη Ρήγκαν ότι έρχεσαι για να ετοιμάσει ένα μαλακό στρώμα να ξαπλώσεις και μια ζεστή σούπα για να συνέρθεις.

ΛΗΡ Πήγαινε παλικάρι μου. Και πες την ότι μόνο αυτή πια μου έχει απομείνει και έχει όλη μου την πατρική αγάπη.

(Ο Κεντ φεύγει)

ΤΡΕΛΟΣ Αχ Αφέντη, κρίμα που έχεις τα πόδια σου εκεί που τα έχεις. Έπρεπε να τα έχεις στον πισινό σου

ΛΗΡ Γιατί το λες αυτό;

ΤΡΕΛΟΣ Επειδή τώρα που κάθισες, αν είχες τα πόδια σου στον πισινό σου θα μπορούσες και να κάθεσαι και να περπατάς κιόλας.

ΛΗΡ (Μονολογεί) Ευτυχώς που έχω τη Ρήγκαν. Αυτή θα με φροντίσει.

ΤΡΕΛΟΣ (Κοροϊδευτικά) Ουου, βέβαια…

ΛΗΡ Θα το δεις. Η Ρήγκαν είναι διαφορετική, δε μοιάζει με τη σκληρόκαρδη την Γκόνεριλ.

ΤΡΕΛΟΣ Σ’ αυτό έχεις δίκιο μπαρμπούλη, δεν μοιάζουν καθόλου. Η Γκόνεριλ μοιάζει με ξυνόμηλο.

ΛΗΡ Η Ρήγκαν με τι μοιάζει, αγόρι μου;

ΤΡΕΛΟΣ Α, η Ρήγκαν δεν είναι όπως η Γκόνεριλ. Η Ρήγκαν μοιάζει με ξυνόμηλο.

ΛΗΡ Ξυνόμηλο η μία και ξυνόμηλο κι η άλλη; Και ποια είναι η διαφορά;

ΤΡΕΛΟΣ Έλα ντε, κι εγώ αυτό αναρωτιέμαι! Ξέρεις πώς φτιάχνει το καβούκι του το στρείδι;

ΛΗΡ Όχι. Πώς το φτιάχνει;

ΤΡΕΛΟΣ Μακάρι να ’ξερα. Ξέρω όμως γιατί ο σαλίγκαρος κουβαλάει το σπίτι του μαζί του.

ΛΗΡ Γιατί;

ΤΡΕΛΟΣ Για να μην του το πάρουν οι κόρες του και τον αφήσουν χωρίς σπίτι. Όχι σαν μερικούς μερικούς…

ΛΗΡ Ότι και να λες τώρα έχεις δίκιο.

ΤΡΕΛΟΣ Μωρέ έπρεπε να ήμουνα εγώ ο βασιλιάς κι εσύ να ήσουν ο Τρελός μου. Θα σε έδερνα κάθε μέρα όσο ήσουν ακόμα νέος.

ΛΗΡ Γιατί αγόρι μου;

ΤΡΕΛΟΣ Για να προλάβεις να βάλεις μυαλό πριν να γεράσεις. Τώρα και να σε δείρω χαμένο θα πάει το ξύλο.

ΛΗΡ Τι ωραία θα ήταν να μπορούσα να ξαπλώσω λίγο… (Μονολογεί) Την αδίκησα την Κορδέλια, την αδίκησα…

ΤΡΕΛΟΣ (Τον βοηθάει να ξαπλώσει) Μην τα σκέφτεσαι αυτά τώρα. Έλα, βάλε το κεφάλι σου σ’ αυτή την πέτρα να κοιμηθείς λίγη ώρα.

ΛΗΡ Το αδίκησα το παιδί μου…

ΤΡΕΛΟΣ Εγώ θα σου κρατάω συντροφιά και θα σε νανουρίζω…

ΣΚΗΝΗ 4η

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ ΤΗΣ ΡΗΓΚΑΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΡΝΟΥΑΛ

Πρόσωπα: ΚΕΝΤ, ΟΣΒΑΛΝΤ, ΡΗΓΚΑΝ, ΚΟΡΝΟΥΑΛ, Άνθρωποι του πύργου.

Ο Κεντ φτάνει έξω από τον Πύργο της Ρήγκαν και του Κόρνουαλ

ΚΕΝΤ Αυτός είναι ο πύργος της Ρήγκαν και του άντρα της, του Κόρνουαλ. Ελπίζω να τον υποδεχτούν και να τον φροντίσουν τον καημένο τον βασιλιά. Μπορεί να φέρθηκε εγωιστικά με τη μικρή του κόρη, την Κορδέλια, αλλά τέτοια τύχη, να τον διώχνει το ίδιο του το παιδί, δεν την αξίζει… Κάποιος έρχεται. Νομίζω πως τον ξέρω!

(Έρχεται ο Όσβαλντ)

ΟΣΒΑΛΝΤ (Στον Κεντ) Έϊ, εσύ, του σπιτιού είσαι; Φώναξε την κυρά σου την Ρήγκαν να έρθει. Της φέρνω μήνυμα από την αδερφή της, την Γκόνεριλ.

ΚΕΝΤ (Εκτός εαυτού, βγάζει το σπαθί του) Εσύ είσαι σκυλί μαύρο; Εσύ που αυθαδίασες στον αφέντη μου; Και τολμάς να έρχεσαι εδώ;

ΟΣΒΑΛΝΤ (Τρομαγμένος) Πού βρέθηκες πάλι εσύ μπροστά μου;

ΚΕΝΤ (Τον κυνηγάει) Παλιάνθρωπε, τσανακογλύφτη, ψωροπερήφανε, άναντρε. Θα σε κάνω να μετανιώσεις χίλιες φορές που είχες το θράσος να φέρεις γράμμα της άσπλαχνης της αφεντικίνας σου εδώ.

ΟΣΒΑΛΝΤ (Κραυγάζει τρέχοντας γύρω – γύρω) Βοήθεια, βοήθεια!

ΚΕΝΤ Βγάλε το σπαθί σου κι αναμετρήσου. Αλλιώς θα σε πετσοκόψω!

ΟΣΒΑΛΝΤ Βοήθεια, σώστε με!…

(Εμφανίζονται ο Κόρνουαλ και η Ρήγκαν μαζί με ανθρώπους του Πύργου)

ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Αυστηρά) Σταματείστε αμέσως. Τι τρέχει εδώ;

ΡΗΓΚΑΝ Αυτόν τον ξέρω. Είναι απεσταλμένος της αδερφής μου.

ΟΣΒΑΛΝΤ (Πέφτει στα πόδια της) Πιάστηκε η αναπνοή μου κυρά μου. Σώσε με από τα χέρια του. Να, ορίστε και το γράμμα που σας στέλνει η αδερφή σας.

ΚΕΝΤ Εγώ είμαι απεσταλμένος του βασιλιά. Με έστειλε για να σας πω…

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Σιωπή αυθάδη!… Μίλα πρώτα εσύ. Πώς άρχισε ο καβγάς;

ΟΣΒΑΛΝΤ Αυτός ο εγκληματίας κύριέ μου όρμηξε για να με σκοτώσει. Αν δεν τον λυπόμουνα κι αν δεν με προφταίνατε θα τον είχα κάνει κομματάκια…

ΚΕΝΤ Τι είπες βρε ουρακοτάγκο; Τι είπες βρε σαλτιμπάγκε; Εσύ λυπήθηκες εμένα;

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Σιωπή είπα! Δεν έχεις σεβασμό εσύ; Πώς μιλάς έτσι μπροστά μου;

ΚΕΝΤ Ναι κύριε αλλά έχει κι η υπομονή τα όριά της. Κάτι τέτοιοι κατεργαρέοι το μόνο που αξίζουνε είναι ένα γερό χέρι ξύλο κάθε φορά που τους συναντάς. Είναι από αυτούς που γλύφουνε τα αφεντικά τους, που ρίχνουν λάδι στη φωτιά και που είναι πρόθυμοι για κάθε παλιανθρωπιά.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Δε μου λες, είσαι τρελός; Γιατί τον βρίζεις έτσι τον άνθρωπο;

ΚΕΝΤ Δεν μ’ αρέσουν τα μούτρα του.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Στον Όσβαλντ) Για πες μου εσύ, τι του έκανες και τα έβαλε μαζί σου;

ΟΣΒΑΛΝΤ Τίποτα, ποτέ μου. Αφεντικό δικό του είναι ο βασιλιάς. Και για να κολακέψει τον βασιλιά του ότι τάχαμου είναι παλικαράς, μου έβαλε τρικλοποδιά μπαμπέσικα κι όπως εγώ έπεσα κάτω, άρχισε να με βρίζει για να τον παινέψει ο βασιλιάς. Και μόλις τώρα που με είδε εδώ που ήρθα για να δώσω το μήνυμα στην αφεντιά σας, μου επιτέθηκε και πάλι. Αν όμως είναι άντρας, ας έρθει στα ίσια να χτυπηθεί μαζί μου και τότε τα λέμε.

ΚΕΝΤ (Απειλητικά) Έλα να τα πούμε λοιπόν, παλιοχήνα, παλιοκότα!

ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Διατάζει) Φέρτε γρήγορα τη φάλαγγα και δέστε τον για να βάλει μυαλό. Θα σου μάθω εγώ να κάνεις τον παλικαρά.

(Οι άνθρωποί του φέρνουν τη Φάλαγγα για να τον δέσουν)

ΚΕΝΤ Αφέντη μου, το ξέρω ότι η συμπεριφορά μου δεν ήτανε η πρέπουσα. Σου ζητώ να μη με δέσεις στη φάλαγγα, είμαι πολύ γέρος πια για τέτοια. Υπηρετώ το βασιλιά κι είμαι σταλμένος σ’ εσένα από δική του εντολή. Είναι προσβλητικό για τον βασιλιά να βάλεις τον απεσταλμένο του στη φάλαγγα.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Παίρνω πάνω μου όλη την ευθύνη. Δέστε τον στη φάλαγγα και να μείνει εκεί μέχρι αύριο το μεσημέρι.

(Τον δένουν στη Φάλαγγα)

ΡΗΓΚΑΝ Όχι ως το μεσημέρι. Μέχρι αύριο το βράδυ κι όλη τη νύχτα

ΚΕΝΤ (Στην Ρήγκαν) Κυρά μου, ακόμη κι αν ήμουν σκύλος του πατέρα σου δεν θα με μεταχειριζόσουν έτσι.

ΡΗΓΚΑΝ Το κάνω, μια κι είσαι δούλος του. Τι θέλεις δηλαδή, να μάθει η αδερφή μου ότι χτύπησες κι έβρισες άνθρωπό της κι εγώ δεν έκανα τίποτα; Βάλτε του τα πόδια γερά μέσα… Έλα καλέ μου, ας πηγαίνουμε.

(Φεύγουν όλοι αφήνοντας τον Κεντ δεμένο στη Φάλαγγα)

ΚΕΝΤ (Μονολογεί πικραμένος) Να λοιπόν καλέ μου βασιλιά που βγαίνει σωστό το ρητό «απ‘ το κακό στο χειρότερο». (Βγάζει ένα γράμμα και το ξεδιπλώνει) Ευτυχώς που πρόλαβα κι έστειλα μήνυμα στην Κορδέλια για τα βάσανα του βασιλιά. Μ’ αυτό το γράμμα της μου γράφει ότι θα κάνει ότι μπορεί για να τον βοηθήσει. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ελπίζουμε και να ευχόμαστε για το καλύτερο…

(Σβήνουν τα φώτα)

ΣΚΗΝΗ 5η

ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΟΥ ΠΥΡΓΟΥ ΤΗΣ ΡΗΓΚΑΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΡΝΟΥΑΛ

Πρόσωπα: ΚΕΝΤ, ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ, ΤΡΕΛΟΣ, ΟΣΒΑΛΝΤ, ΡΗΓΚΑΝ, ΚΟΡΝΟΥΑΛ, ΓΚΟΝΕΡΙΛ, Άνθρωποι του πύργου.

Φτάνουν στον Πύργο ο βασιλιάς και ο Τρελός.

ΛΗΡ Παράξενο, αφού τους ενημέρωσε εκείνος ο πολυλογάς, ο απεσταλμένος μου ότι έρχομαι, να μη στείλουν ένα αμάξι για να με πάρει παρά με άφησαν να έρθω με τα πόδια, γέρος άνθρωπος.

ΤΡΕΛΟΣ Ίσως να έστειλαν αμάξι μπαρμπούλη μου αλλά μπορεί να έπαθε λάστιχο.

ΛΗΡ Και τι ησυχία και ερημιά είναι αυτή στον πύργο; Δεν θα έπρεπε να κάνουν ετοιμασία για την υποδοχή μου; Να μου ετοιμάσει η κόρη μου κάτι να φάω;

ΤΡΕΛΟΣ Μπορεί να μην ετοίμασε να φας για να διατηρήσεις τη σιλουέτα σου.

ΛΗΡ (Βλέπει τον Κεντ, δεμένο) Ποιος είναι αυτός εκεί;

ΚΕΝΤ Σε χαιρετώ ευγενικέ μου άρχοντα

ΛΗΡ (Έκπληξη) Ω! Είναι ο υπηρέτης μου!

ΤΡΕΛΟΣ Εκεί βρήκες να κοιμηθείς; Δεν σ’ αρέσει να κοιμάσαι σε κρεβάτι εσένα;

ΛΗΡ (Εκτός εαυτού) Ποιος το έκανε αυτό; Ποιος με πρόσβαλε δένοντας έτσι τον απεσταλμένο μου;

ΚΕΝΤ Ο γαμπρός σου κι η θυγατέρα σου.

ΛΗΡ Όχι, αποκλείεται!

ΚΕΝΤ Ναι σου λέω.

ΛΗΡ Αποκλείεται, δεν θα το έκαναν ποτέ…

ΤΡΕΛΟΣ Αφού σου λέει το χουν κάνει.

ΛΗΡ Μα τον Δία, αποκλείεται!

ΚΕΝΤ Μα την Ήρα, να που δεν αποκλείεται.

ΛΗΡ Κάποιο λάθος θα έγινε. Που είναι η θυγατέρα μου; Που είναι ο γαμπρός μου; (Φωνάζει) Ανοίξτε και δώστε μου εξηγήσεις!

ΤΡΕΛΟΣ (Φωνάζει και χτυπάει δυνατά κάνοντας φασαρία) Ξυπνήστε υπναράδες, ανοίξτε!

ΛΗΡ Ανοίξτε που να σας πάρει και να σας σηκώσει όλους!

(Έρχονται ο Κόρνουαλ, η Ρήγκαν και οι άνθρωποι του Πύργου)

ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Θυμωμένος) Ποιος φωνάζει και χτυπάει έτσι; (Βλέπει τον Ληρ) Ω, Βασιλιά! Χαιρετώ τη χάρη σου.

ΡΗΓΚΑΝ Χαίρομαι που βλέπω την υψηλότητά σου, πατέρα μου.

ΛΗΡ Κόρη μου, κι εγώ χαίρομαι που σε βλέπω. Συγνώμη που φωνάζω αλλά κάποιος έδεσε τον απεσταλμένο μου.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Διατάζει) Να τον λύσουν αμέσως

(Οι άνθρωποι του Πύργου λύνουν τον Κεντ από τη Φάλαγγα)

ΛΗΡ Το ήξερα ότι δεν το κάνατε εσείς αυτό, τους έλεγα αλλά δεν με πίστευαν. Αχ Ρήγκαν, αγαπημένη μου κόρη, η αδερφή σου η Γκόνεριλ μου φέρθηκε τιποτένια. Μου έμπηξε ένα καρφί στη γέρικη καρδιά μου. Δε θα το πιστέψεις με πόση κακία μου φέρθηκε.

ΡΗΓΚΑΝ Σε παρακαλώ πατέρα, κάνε υπομονή. Μπορεί να παρεξήγησες το φέρσιμό της.

ΛΗΡ Δεν παρεξήγησα τίποτα. Με έδιωξε. Ήθελε να διώξω από κοντά μου τους καλύτερους φίλους μου. Δεν ήθελε να βήχω φυσιολογικά «γκουχ γκουχ» αλλά να κάνω «γκουχ γκουχ»

ΡΗΓΚΑΝ Αχ πατέρα μου, όλα οφείλονται σε παρεξήγηση, είμαι σίγουρη. Ξαναγύρισε κοντά της, ζήτα της συγνώμη και θα δεις που θα σε δεχτεί.

ΛΗΡ (Εμβρόντητος) Τι; Να της ζητήσω συγνώμη; Εσύ μου το λες αυτό;

ΡΗΓΚΑΝ Εγώ σου το λέω πατέρα επειδή σ’ αγαπάω.

ΛΗΡ Αγάπη το λες αυτό αντί να με υποδεχτείς… Για πείτε μου, ποιος έδεσε στη φάλαγγα τον άνθρωπό μου;

(Έρχεται ο Όσβαλντ)

ΟΣΒΑΛΝΤ Έρχεται η αδερφή σας, κυρία.

ΛΗΡ Ποιος έρχεται; Ω ουρανέ! Ρήγκαν, εσύ δεν είσαι σαν κι εκείνη, εσύ είσαι γλυκιά, τρυφερή, εσύ δεν θα μου μιλούσες ποτέ όπως μου μίλησε εκείνη…

(Η Γκόνεριλ έχει ήδη έρθει και αγκαλιάζονται με την Ρήγκαν).

Ρήγκαν, την αγκαλιάζεις και τη φιλάς; Ούτε εμένα δεν με υποδέχθηκες έτσι, με αγκαλιές και με φιλιά…

ΡΗΓΚΑΝ Αδερφή μου είναι πατέρα.

ΛΗΡ Κι εγώ είμαι ο πατέρας σου.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Πατέρα σου είπα, διώξε αυτούς τους δύο χαμένους που κουβαλάς μαζί σου και θα σου κάνω τη χάρη να σε δεχτώ κοντά μου

ΛΗΡ Α, ώστε μου κάνεις τη χάρη να με δεχτείς κοντά σου! Θα μου κάνεις τη χάρη εσύ σ’ εμένα που σου χάρισα τα πάντα! Όχι, κράτα τη χάρη σου. Δεν πρόκειται ποτέ να έρθω κοντά σου. Θα μείνω μαζί με την αγαπημένη μου Ρήγκαν

ΡΗΓΚΑΝ Έχει δίκιο η Γκόνεριλ πατέρα. Τι τους θέλεις αυτούς τους δύο που είναι τόσο μοχθηροί άνθρωποι και στο κάτω κάτω της γραφής πρέπει να κάνουμε και έξοδα για το φαγητό τους;

ΛΗΡ Έξοδα για το φαγητό τους;!!… Ολόκληρο βασίλειο σας χάρισα!…

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Το λες και το ξαναλές, κουραστικός κατάντησες.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Ντροπή βασιλιά. Έκανες ένα καλό, μη μας το χτυπάς συνέχεια!

ΡΗΓΚΑΝ Ζήτησε συγνώμη για τη συμπεριφορά σου πατέρα κι εμείς θα σε δεχτούμε και πάλι. Δεν θα σ’ αφήσουμε έτσι.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Φτάνει να μη βάζεις τις φωνές κάθε τόσο…

ΡΗΓΚΑΝ Και να είσαι πιο κόσμιος στη συμπεριφορά σου.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Και να μην πατάς όπου να ’ναι με λασπωμένες μπότες.

ΡΗΓΚΑΝ Πατούσε όπου να ναι με λασπωμένες μπότες; Α πατέρα, όταν θα έρχεσαι στο δικό μας πύργο να είσαι προσεκτικός.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Εσύ να φροντίσεις να είσαι εντάξει απέναντί μας και τι νομίζεις, ότι θα τσιγκουνευτούμε;

ΡΗΓΚΑΝ Όσο για ένα πιάτο φαϊ θα βρεθεί να σου δώσουμε, σιγά το πράγμα!

ΛΗΡ Είναι δυνατόν ν’ ακούν ότι ακούν τ’ αφτιά μου; Οι κόρες μου που τις μεγάλωσα με αγάπη και στοργή και τους έδωσα ότι είχα και δεν είχα μου λένε ότι θα μου πετάξουν ένα πιάτο φαϊ; Ω θεοί! Όχι, αυτές δεν είναι κόρες μου. Μόνο στρίγγλες θα φέρονταν έτσι στον πατέρα τους. Δυστυχισμένος, δυστυχισμένος! Όχι, όχι, νομίζετε πως θα κλάψω; Όχι δεν θα κλάψω. Θα συγκρατήσω τα δάκριά μου. Ω θεοί, πώς μου το κάνατε αυτό; Και οι πιο ελεεινοί ζητιάνοι έχουν την αγάπη των παιδιών τους κι εμένα τα παιδιά μου με παραπετάνε σαν σκουπίδι. Μακριά, μακριά, όσο γίνεται πιο μακριά από αυτά τα άθλια πλάσματα. Έξω, έξω στο δρόμο καλύτερα παρά εδώ, ανάμεσά σας.

(Ο Ληρ φεύγει κραυγάζοντας, τον ακολουθούν ο Κεν και ο Τρελός)

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Τι έπαθε ο γέρος;

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Μη δίνετε σημασία, θα ξανάρθει. Άλλωστε ο καιρός χάλασε και γύρω δεν υπάρχει ούτε χαμόδεντρο για να προφυλαχτεί.

ΡΗΓΚΑΝ Μα δεν σκέφτεται ότι μας χαλάει τη διάθεση στα καλά καθούμενα μ’ αυτά που λέει;

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Έρχεται μπόρα, καλύτερα να πάμε μέσα.

ΟΣΒΑΛΝΤ Να κλείσουμε καλά τις πόρτες άρχοντές μου για να μην έρθουν εκείνοι οι αλήτες που σέρνει μαζί του.

ΡΗΓΚΑΝ Ναι ναι, κλείστε καλά τις πόρτες και τα παράθυρα.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Πλάκωσε η μπόρα, πάμε γρήγορα μέσα για να ζεσταθούμε.

Έχει αρχίσει να φυσάει δυνατά και να βρέχει. Βροντές ακούγονται.

ΣΚΗΝΗ 6η

ΕΡΗΜΙΑ. ΚΟΣΜΟΧΑΛΑΣΙΑ ΑΠ’ ΤΗΝ ΚΑΚΟΚΑΙΡΙΑ.

Πρόσωπα: ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ, ΤΡΕΛΟΣ, ΚΕΝΤ.

Φυσάει δυνατά, ακούγεται να πέφτει δυνατή βροχή, κεραυνοί και βροντές.

Ο Κεντ στη σκηνή.

ΚΕΝΤ Μέσα στη βροχή, γεμάτος πόνο ο βασιλιάς, παλεύει με τ’ αγριεμένα στοιχεία της φύσης. Η τρέλα λίγο λίγο του ταράζει το μυαλό. Τριγυρίζει μεσ’ στην ερημιά και προστάζει τον άνεμο να πετάξει στη στεριά τη θάλασσα, τα σγουρά κύματα να υψωθούν πάνω από τις στεριές, έτσι που όλα ν’ αλλάξουν ή να χαθούν. Τραβάει τα άσπρα του μαλλιά. Τη νύχτα ετούτη που οι αρκούδες κουρνιάζουν στις σπηλιές, που το λιοντάρι κι ο λύκος φυλάνε τη γούνα τους στεγνή, αυτός τρέχει ξεσκούφωτος μεσ’ στη βροχή και σκούζει και φωνάζει αποτρελαμένος να γίνουν όλα γύρω του θρύψαλα και ρημάδια. Πρέπει να ψάξω να τον βρω, να τον προφυλάξω απ’ την κοσμοχαλασιά… (Φωνάζει απομακρυνόμενος) Βασιλιά! Βασιλιά μου!

(Ο Κεντ απομακρύνεται.

Εμφανίζεται ο βασιλιάς τραγικός, μέσα στη βροχή και τον άνεμο)

ΛΗΡ Φυσάτε άνεμοι, νεροποντές και καταρράχτες ξεχυθείτε να πνίξετε τα καμπαναριά. Θειαφένιες αστραπές κι αστροπελέκια, κάψτε με τους κεραυνούς σας το άσπρο μου κεφάλι. Σπάστε τις μήτρες της φύσης, αφανίστε με μιας όλα τα σπέρματα που φτιάχνουν αχάριστους ανθρώπους…

(Εμφανίζεται μέσα στην κοσμοχαλασιά ο Τρελός που τον παρακαλάει)

ΤΡΕΛΟΣ Μπαρμπούλη μου μη φεύγεις μέσα στη βροχή. Κάνει παγωνιά και είσαι μούσκεμα, η νύχτα είναι τρομερή. Γύρισε πίσω σε παρακαλώ και ζήτα από τις θυγατέρες σου να σε βάλουν μέσα για να ζεσταθείς…

ΛΗΡ Ουρανέ, γουργούριζε και βρόντα με όλα σου τα σωθικά. Ρίξε φωτιά. Ρίξτε μου φωτιές και αστραπές για να μ’ αποτελειώσετε, δεν θα σας κατηγορήσω για ασπλαχνία, εσείς δεν είστε κόρες μου. Εσάς, στοιχεία της φύσης, δεν σας χάρισα βασίλεια, δεν είσαστε παιδιά μου, δεν μου χρωστάτε τίποτα. Ρίξτε μου πάνω μου την τρομερή οργή σας. Να, εδώ είμαι, σακάτης, ανήμπορος και καταφρονεμένος γέρος. Όμως σας κατηγορώ σαν συνεργούς δουλοπρεπείς που με τις δύο κακούργες θυγατέρες μου ρίχνετε κι εσείς μαζί τα φουσάτα σας από ψηλά σε ένα γέρικο κεφάλι σαν κι αυτό. Α, είναι μεγάλη μπαμπεσιά…

(Έρχεται ο Κεντ)

ΚΕΝΤ Άρχοντά μου, οι οργισμένοι ουρανοί τρομοκρατούν ακόμη και τα άγρια θηρία που νυχτοπερπατούν και τ’ αναγκάζουνε να χωθούνε στις σπηλιές τους. Δεν έχω ζήσει άλλη τέτοια νύχτα σαν κι αυτή, τόσες φωτιές στον ουρανό, τόσες βροντές και να λυσσομανάνε ο άνεμος και η βροχή. Η καρδιά του ανθρώπου δε βαστάει τόσο παιδεμό και τρόμο. Έχει εδώ μια καλύβα, έλα μέσα να προστατευτείς.

ΛΗΡ Ο νους μου αρχίζει να σαλεύει. Έλα Τρελέ αγόρι μου, πώς είσαι, κρυώνεις; Κι εγώ κρυώνω καλέ μου Τρελέ. (Αγκαλιάζει τον Τρελό) Αχ Τρελούλη μου, πόσο σ’ αγαπάω που τριγυρνάς μαζί μου μες στη μπόρα. Έλα, πάμε στην καλύβα για να ζεσταθείς.

ΚΕΝΤ Άρχοντά μου να η καλύβα. Μπες μέσα.

ΛΗΡ Παράτα με. Θες να σπαράξεις την καρδιά μου;

ΚΕΝΤ Καλύτερα τη δική μου να σπαράξω. Μπες μέσα άρχοντά μου.

ΛΗΡ Νομίζεις πως κινδυνεύω από τη μπόρα και τη βροχή; Όταν φωλιάσει ο πόνος ο μεγάλος στην ψυχή σου, κάθε άλλος σου φαίνεται ανύπαρκτος, μηδαμινός. Η μπόρα είναι μέσα στην ψυχή μου, εδώ, τα σωθικά μου μέσα μου είναι που πονάνε. Αχαριστία των παιδιών! Μια τέτοια νύχτα να με κλείσουν έξω! Όχι δεν θα κλάψω. Πέφτε βροχή, αντέχω. Ω Ρήγκαν, Γκόνεριλ. Τον γέρο πατέρα σας που σας τα έδωσε όλα! Ω, γλιστράω στην τρέλα. Βοηθάτε με θεοί ν’ αντέξω.

ΣΚΗΝΗ 7^η

ΜΕΓΑΛΗ ΣΑΛΑ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΠΥΡΓΟ ΤΗΣ ΡΗΓΚΑΝ ΚΑΙ ΤΟΥ ΚΟΡΝΟΥΑΛ

Πρόσωπα: ΚΟΡΝΟΥΑΛ, ΡΗΓΚΑΝ, ΓΚΟΝΕΡΙΛ, ΟΣΒΑΛΝΤ, Άνθρωποι του πύργου

Μέσα στον Πύργο. Ο Κόρνουαλ, η Ρήγκαν και η Γκόνεριλ τρώνε γύρω από το τραπέζι.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Τι ωραία ζέστη που έχετε εδώ. Ευτυχώς γιατί έξω λυσσομανάει ο άνεμος.

ΡΗΓΚΑΝ Που να είναι ο πατέρας τώρα;

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Τι νοιάζεσαι; Κάπου θα έχει βρει να τον φροντίσουν, δεν έχει ανάγκη αυτός.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Γκόνεριλ, θέλω να σου πω κάτι. Το συζητήσαμε με τη Ρήγκαν και συμφωνούμε πως είναι δίκαιο. Έτσι δεν είναι Ρήγκαν;

ΡΗΓΚΑΝ Ναι, ναι.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Τι πράγμα;

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Εσένα και στον άντρα σου ο πατέρας σου, σας έδωσε από λάθος περισσότερα κτήματα απ’ ότι έδωσε σ’ εμάς.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Αλήθεια; Ούτε που το κατάλαβα.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Κοίτα το χάρτη και θα το καταλάβεις. Το δίκαιο λοιπόν είναι να μας επιστρέψεις ένα μέρος.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ (Εμβρόντητη) Τι είναι αυτά που λες;

ΡΗΓΚΑΝ Έτσι είναι Γκόνεριλ. Πρέπει να είμαστε δίκαιοι.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Δίκαιοι σε ότι σας συμφέρει;!

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Αν δεν μας τα δώσετε με το καλό, λυπάμαι αλλά θα βάλω τους ανθρώπους μου να μπούνε και να τα πάρουν με το ζόρι.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ (Πετάγεται όρθια) Α, ώστε έτσι ε; Τώρα κατάλαβα τι φίδια είστε.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Όχι λιγότερο από εσένα.

ΡΗΓΚΑΝ (Στην Γκόνεριλ) Σε παρακαλώ να μιλάς καλύτερα μέσα στο σπίτι μου.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ (Φωνάζει) Δεν ακούω τίποτε άλλο. Αν θέλετε πόλεμο θα τον έχετε!

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Όπως θέλεις. Νικητές θα είμαστε εμείς γιατί είμαστε καλύτερα προετοιμασμένοι.

ΡΗΓΚΑΝ Κι αν σας νικήσουμε θα σας τα πάρουμε όλα.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Αυτό θα το δούμε!

(Έρχεται τρέχοντας ο Όσβαλντ)

ΟΣΒΑΛΝΤ Λόρδε μου και κυρίες μου, έχω δυσάρεστα νέα. Ο στρατός του βασιλιά της Γαλλίας, του άντρα της αδερφής σας, αποβιβάστηκε στη χώρα μας και έρχεται κατά δω.

ΡΗΓΚΑΝ Τι πράγμα; Γιατί;

ΟΣΒΑΛΝΤ Η αδερφή σας έμαθε ότι φερθήκατε άσχημα στον πατέρα σας. Για να τον βοηθήσει να πάρει πάλι την εξουσία του, έπεισε τον άντρα της να φέρει στρατό.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Α, την προδότρια!

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Ας αφήσουμε τις διαφορές μας προς το παρόν. Γκόνεριλ, στείλε να ειδοποιήσεις τον άντρα σου να ετοιμάσει στρατό για να αντιμετωπίσουμε τους εισβολείς. Το ίδιο θα κάνω κι εγώ. (Φωνάζει) Στα όπλα, στα όπλα! Να οπλιστούνε όλοι!

(Αρχίζουν να τρέχουν οι άνθρωποι του Πύργου πανικόβλητοι δεξιά κι αριστερά μεταφέροντας όπλα κλπ).

ΣΚΗΝΗ 8η

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΛΥΒΑΣ

Πρόσωπα: ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ, ΤΡΕΛΟΣ, ΚΕΝΤ.

Ο Ληρ, ο Κεντ και ο Τρελός βρίσκονται μέσα σε μια καλύβα.

ΚΕΝΤ (Του στρώνει μια θέση με το πανωφόρι του) Έλα άρχοντά μου εδώ για να μη βρέχεσαι.

ΛΗΡ Ποιος είσαι εσύ;

ΤΡΕΛΟΣ Ωχ ούτε εσένα σε γνωρίζει. Για μένα έλεγε πριν από λίγο ότι ήμουν βάτραχος.

ΛΗΡ Που είναι το βατραχάκι μου που βρήκα μεσ’ στο βάλτο;

ΤΡΕΛΟΣ Εδώ είμαι μπαρμπούλη μου αλλά δεν είμαι βάτραχος, ο Τρελός σου είμαι.

ΛΗΡ Βρεκεκεξ κουαξ κουαξ, Βρεκεκεξ κουαξ κουαξ, έτσι θα έπρεπε να μιλάς βάτραχε. Έτσι μιλάν οι βάτραχοι.

ΤΡΕΛΟΣ Ωχου, τρελάθηκε τελείως…

ΚΕΝΤ Κάνει κρύο άρχοντά μου, δε φοράμε χοντρά ρούχα και έχουμε παγώσει.

ΛΗΡ (Με ενδιαφέρον) Δεν έχεις χοντρά ρούχα άνθρωπέ μου; Γιατί; Σου τα πήραν κι εσένα όλα οι κόρες σου;

ΚΕΝΤ Δεν έχω κόρες εγώ αφέντη μου.

ΛΗΡ Αχ καλέ μου κύριε, κι εμένα μου τα πήραν όλα οι κόρες μου και δεν μου άφησαν τίποτα. Γι αυτό γυρίζω μεσ’ στην παγωνιά.

ΚΕΝΤ Εδώ είναι καλύτερα άρχοντά μου. Τουλάχιστο δεν βρεχόμαστε.

ΤΡΕΛΟΣ Κάθισε μπαρμπούλη.

ΛΗΡ (Κάθεται) Α, ωραία είναι εδώ. Τώρα μπορεί ν’ αρχίσει η δίκη επιτέλους; Που είναι ο γενικός εισαγγελέας;

ΚΕΝΤ Ησύχασε άρχοντά μου, δεν είμαστε σε δικαστήριο. Σε σπηλιά είμαστε.

ΛΗΡ Να φέρουν τους μάρτυρες. (Στον Κεντ) Εσύ δικαστή φόρεσε την τήβενο και την περούκα σου (του φοράει ένα τσουβάλι στους ώμους και μία μάπα από σκουπόξυλο στο κεφάλι)… Έτσι. (Στον Τρελό) Εσύ βάτραχε είσαι ο κλητήρας του δικαστηρίου. Πες να φέρουν τους κατηγορούμενους.

ΤΡΕΛΟΣ (Φωνάζει κακαριστά) Βρεκεκεξ κουαξ κουαξ!…

ΛΗΡ Μπράβο. Να προσαχθεί πρώτα η Γκόνεριλ. (Στον Κεντ) Έλα εδώ άπονη. Ορκίζομαι μπροστά στο σεβαστό τούτο δικαστήριο πως έδιωξε με τις κλωτσιές τον καημένο βασιλιά πατέρα της.

ΤΡΕΛΟΣ (Στον Κεντ, διασκεδάζοντας) Πρώτα ήσουν δικαστής, τώρα είσαι η Γκόνεριλ. Κουνήσου λίγο σαν γυναίκα.

ΚΕΝΤ (Προσβεβλημένος) Τι μου λες Τρελέ, γυναίκα είμαι εγώ;

ΛΗΡ (Στον Κεντ, αυστηρά) Τι έχεις να πεις Γκόνεριλ;… (Στον Τρελό) Ορίστε, έλα τώρα κι εσύ Ρήγκαν. Απολογήσου. Γιατί φέρθηκες έτσι αχάριστα στον πατέρα σου;

ΤΡΕΛΟΣ Δεν είμαι η Ρήγκαν, ο βάτραχος είμαι.

ΛΗΡ Σιωπή αναιδέστατη μπροστά στο σεβαστό δικαστήριο.

ΚΕΝΤ (Κοροϊδευτικά, στον Τρελό) Κουνήσου τώρα εσύ σαν γυναίκα για να σε δω…

ΤΡΕΛΟΣ (Με γυναικείες κοροϊδευτικές κινήσεις) Συγνώμη σου ζητάω ταπεινά πατέρα…

ΛΗΡ Δεν δέχομαι καμία δικαιολογία. (Στον Κεντ) Αχρείε δικαστή, γιατί εσύ δεν λες τίποτα; Δεν βλέπεις ότι έφταιξε;

ΚΕΝΤ Πώς θα τον συνεφέρουμε τον καημένο;

ΛΗΡ (Φωνάζει) Στ’ άρματα, στ’ άρματα! Σπαθί, φωτιά, δωροδοκία! Πού είναι ο βάτραχος; Μόνο ο βάτραχος μ’ αγαπάει εμένα. Είχα κι έναν σύμβουλο που μ’ αγαπούσε και τον έλεγαν Κεντ. Αχ αγαπημένη μου μικρή κορούλα μου Κορδέλια! Πού είναι η Κορδέλια, φέρτε μου τη μικρή Κορδέλια!

ΚΕΝΤ (Συγκινημένος) Ησύχασε βασιλιά μου, θα βάλω τα κλάματα…

ΛΗΡ (Στον Κεντ) Για πες μου κύριε δικαστά, γιατί με έδιωξαν οι κόρες μου; Γιατί οι καρδιές των ανθρώπων είναι τόσο σκληρές;

ΤΡΕΛΟΣ (Τον παρακαλάει) Έλα μπαρμπούλη, ξάπλωσε εδώ κι αναπάψου για λίγο…

ΛΗΡ (Ξαπλώνει κουρασμένος) Τραβήξτε τις κουρτίνες για να μη μπαίνει φως. Πες στους υπηρέτες ότι θα φάμε το πρωί. Πού είναι ο βάτραχος; Έλα να ξαπλώσεις εδώ κοντά μου καλέ μου βάτραχε.

ΤΡΕΛΟΣ Έρχομαι μπαρμπούλη μου, καλέ μου μπαρμπούλη (Ξαπλώνει κοντά του).

ΚΕΝΤ Το καταπονημένο του κορμί κοιμάται. Αυτό θα ημερέψει λίγο το ταραγμένο του μυαλό. Μακάρι να ξαναβρεί να λογικά του αλλά θα είναι δύσκολη η γιατρειά… Πρέπει να φύγω. Αν η Κορδέλια πήρε το μήνυμά μου κι αγαπάει τον πατέρα της όπως θέλω να πιστεύω, πρέπει ήδη να έρχεται κι όχι μόνη της αλλά με στρατό. Θα πάω να την βρω, να της μιλήσω για να φροντίσουμε τον βασιλιά όσο ακόμα είναι καιρός.

Ο Κεντ βγαίνει από τη σκηνή, τα φώτα σβήνουν. Ησυχία.

ΣΚΗΝΗ 9η

ΕΣΩΤΕΡΙΚΟ ΚΑΛΥΒΑΣ

Πρόσωπα: ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ, ΤΡΕΛΟΣ

ΚΟΡΝΟΥΑΛ, ΟΣΒΑΛΝΤ, ΓΚΟΝΕΡΙΛ, ΡΗΓΚΑΝ

Ξαφνικά ακούγονται μέσα στην ησυχία σαλπίσματα, ποδοβολητά, χλιμιντρίσματα αλόγων, φωνές και διαταγές από τον Κόρνουαλ, τον Όσβαλντ, την Γκόνεριλ και την Ρήγκαν.

ΦΩΝΗ ΚΟΡΝΟΥΑΛ Εμπρός, παρατάξτε τα τάγματα για τη μάχη

ΦΩΝΗ ΟΣΒΑΛΝΤ Φάλαγγα κατ’ άνδρα!

Ο Τρελός και ο βασιλιάς τινάζονται αλαφιασμένοι από τον ύπνο τους

ΤΡΕΛΟΣ Τι έγινε ρε παιδιά, μας πιάσανε;

ΛΗΡ Έχουμε πόλεμο; Που είναι το σπαθί μου βάτραχε; (Αρπάζει ένα σκουπόξυλο) Α νάτο.

ΤΡΕΛΟΣ (Τον παρακαλάει τρομαγμένος) Ήσυχα μπαρμπούλη μου, θα μας ακούσουν…

ΦΩΝΗ ΚΟΡΝΟΥΑΛ Παρατάξτε τα κανόνια!

ΦΩΝΗ ΡΗΓΚΑΝ Ο στρατός της Κορδέλια θα μας βρει πανέτοιμους μπροστά της!

ΛΗΡ Ποιος είναι ο εχθρός; (Διατάζει κραδαίνοντας το σκουπόξυλο) Βάτραχε, να κάνουν παρέλαση οι κατσαρίδες. Πες στις ακρίδες να φορέσουν τα κράνη τους…

ΤΡΕΛΟΣ Ήσυχα μπαρμπούλη μου, μη βγαίνεις έξω, θα μας πιάσουν…

ΦΩΝΗ ΓΚΟΝΕΡΙΛ Να συγκεντρωθούν οι ιππείς!

ΛΗΡ Ακούω τη φωνή της Γκόνεριλ!

ΦΩΝΗ ΡΗΓΚΑΝ Φέρτε τους τοξότες!

ΛΗΡ Και της Ρήγκαν! Είναι οι κόρες μου καλέ μου βάτραχε, τις ακούς;

ΤΡΕΛΟΣ Τις ακούω που να μην τις άκουγα…

ΛΗΡ Χα! Με χαϊδεύανε σαν το σκυλάκι, μου λέγανε ότι μ’ αγαπούσανε. Μου χάϊδευαν τα γένια. Κι όταν ήρθε η βροχή και με μούσκεψε, κι όταν ξέσπασε ο άνεμος και το χαλάζι κι άρχισαν να χτυπούν τα δόντια μου από την παγωνιά, μ’ άφησαν μόνο μου μεσ’ στην κοσμοχαλασιά. Έχω ρίγη και πυρετό, κάνει κρύο. (Φωνάζει βγαίνοντας έξω από την καλύβα) Πού είναι ο εχθρός; Ρίξτε όλους τους αχάριστους στα τάρταρα! Σκοτάδι, κόλαση, φωτιά, θειάφι!

ΤΡΕΛΟΣ (Τον παρακαλάει) Μην απομακρύνεσαι μπαρμπούλη μου!…

ΛΗΡ (Απομακρύνεται φωνάζοντας) Ρίξτε στη φωτιά όσους δεν κρατάν το λόγο τους. Τους ψεύτες και τους υποκριτές! Τους προδότες και τους Φαρισαίους!

Ο Τρελός προσπαθεί να τον ακολουθήσει αλλά κρύβεται τρομαγμένος γιατί εμφανίζονται ο Κόρνουαλ και ο Όσβαλντ με πολεμικές στολές.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Στον Όσβαλντ) Από δω. Να παραταχθεί ο στρατός στον κάμπο. Περιμένετε το σύνθημά μου για την επίθεση.

ΟΣΒΑΛΝΤ (Φωνάζει διαταγές) Το πυροβολικό στο λόφο, οι ιππείς σε πλήρη ετοιμότητα!

ΤΡΕΛΟΣ (Κρυμμένος και φοβισμένος) Ωχ καημένε μπαρμπούλη μου, γίνεται πόλεμος, πώς θα σωθείς; Πού θα σε βρω μέσα στη νύχτα;

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Αν βρείτε τον βασιλιά συλλάβετέ τον και ρίξτε τον στη φυλακή. Δεν πρέπει να τον βρει πρώτη η Κορδέλια γιατί ο λαός τον αγαπάει και θα ενωθεί μαζί τους.

ΟΣΒΑΛΝΤ (Φωνάζει διαταγές) Να συλληφθεί ο βασιλιάς όπου βρεθεί!

ΤΡΕΛΟΣ Ώστε ήρθε η Κορδέλια με στρατό για να βοηθήσει τον πατέρα της! Πώς να την ειδοποιήσουμε όμως ότι ο βασιλιάς χάθηκε και κινδυνεύει να συλληφθεί;

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Σαλπίστε για να ετοιμαστούν οι βολές του πυροβολικού.

ΟΣΒΑΛΝΤ (Φωνάζει διαταγές) Οι πυροβολητές στις θέσεις τους! Έτοιμοι για πυρ!

Ακούγονται σαλπίσματα και ποδοβολητά.

ΣΚΗΝΗ 10η

ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΤΗΣ ΚΟΡΔΕΛΙΑ

Πρόσωπα: ΚΟΡΔΕΛΙΑ, ΚΕΝΤ, ΓΑΛΛΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ, ΓΑΛΛΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ.

Στο στρατόπεδο της Κορδέλια και του γαλλικού στρατού. Ο Κεντ συνομιλεί με την Κορδέλια ενώ γύρω τους υπάρχει ένταση της πολεμικής προετοιμασίας.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ (Συγκινημένη) Καλέ μου Κεντ, κατάφερες και ήρθες μέχρι εδώ με

κίνδυνο της ζωής σου. Σου οφείλω τόσα πολλά που στάθηκες κοντά στον πατέρα μου!…

ΚΕΝΤ Πρέπει να τον βρούμε υψηλοτάτη όσο είναι καιρός. Σε λίγο θα ξεσπάσει η μάχη.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Μου είπαν πως τον είδαν να τριγυρνάει σαν τη μανιασμένη θάλασσα στην ερημιά, να φωνάζει δυστυχισμένος. Έχω στείλει ένα απόσπασμα να ψάξει σε όλα τα χωράφια του κάμπου για να τον βρει.

ΚΕΝΤ Οι θεοί να σ’ έχουν καλά που βοηθάς τον πατέρα σου. Οι αδερφές σου του φέρθηκαν αχάριστα. Του κομμάτιασαν την καρδιά.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Μόλις έλαβα το μήνυμά σου για τα όσα έγιναν, παρακάλεσα τον άντρα μου να βοηθήσει. Λυπήθηκε τα δάκρυά μου και τα παρακάλια μου και έστειλε αμέσως στρατό. Μόνο η αγάπη για το δίκιο του πατέρα μου μας παρακίνησε και όχι η φιλοδοξία.

ΚΕΝΤ Το ξέρω, κυρά μου.

Ακούγονται βροντές πυροβολικού. Έρχεται ένας αξιωματικός

ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ Κυρία, ο βρετανικός στρατός βαδίζει προς τα εδώ. Τα κανόνια

άρχισαν να μας χτυπάνε.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ (Διατάζει) Εμπρός λοιπόν, ας αρχίσει η επίθεση. Αχ πατέρα μου, γρήγορα να σε δω και να σ’ ακούσω!

ΚΕΝΤ (Βγάζοντας το σπαθί του) Ας μας βοηθήσουν οι θεοί σ’ αυτόν τον δίκαιο αγώνα.

Βγαίνουν από τη σκηνή.

ΣΚΗΝΗ 11η

Πρόσωπα: ΤΡΕΛΟΣ, ΓΚΟΝΕΡΙΛ, ΡΗΓΚΑΝ, ΚΟΡΝΟΥΑΛ, ΚΕΝΤ, ΓΑΛΛΟΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ, ΓΑΛΛΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ

Έντονοι ήχοι μάχης, κλαγγές όπλων κλπ. Ο Κόρνουαλ, η Γκόνεριλ και η Ρήγκαν από διαφορετικά σημεία της Πλατείας, ανάμεσα στους θεατές, φωνάζουν και δίνουν διαταγές. Στη σκηνή ο Τρελός περιγράφει τη μάχη.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Επίθεση! Τσακίστε τους!

ΤΡΕΛΟΣ Η μάχη άρχισε σκληρή και τιτάνια. Από τη μια χτυπάνε οι Βρετανοί με επικεφαλής τον Κόρνουαλ, την Γκόνεριλ και τη Ρήγκαν κι από την άλλη αμύνονται οι Γάλλοι που τους εμψυχώνει η Κορδέλια. Οι Βρετανοί ορμάνε με το ιππικό ντουκ ντουκ, ντουκ ντουκ, ντουκ ντουκ, ντουκ ντουκ, τα άλογα χλιμιντρίζουν, τα βέλη πέφτουν βροχή, τα κανόνια βροντάνε.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Εφ’ όπλου λόγχη!

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Μπράβο, αλλάξτε τους τα φώτα!

ΡΗΓΚΑΝ Δώστε τους να καταλάβουν!

ΤΡΕΛΟΣ Οι Γάλλοι όμως αντεπιτίθενται με τα σπαθιά υψωμένα, βουα λά, αλοζανφάν ντε λα πατρί, κρουασάν ντε σαντιγύ! Μάχες σώμα με σώμα, τα σπαθιά χτυπάνε μεταξύ τους, ωχ, αχ, ουχ, άλλοι πέφτουν, άλλοι σηκώνονται, άλλοι ξανασηκώνονται και ξαναπέφτουν.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Ωρύεται) Στις θέσεις σας, μην υποχωρείτε!

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Όποιος υποχωρεί θα μαστιγώνεται!

ΤΡΕΛΟΣ Ο στρατός του Κόρνουαλ και της Ρήγκαν υποχωρεί, οι στρατιώτες της Γκόνεριλ το βάζουν στα πόδια!

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Σταθείτε εκεί που είστε είπα!

ΡΗΓΚΑΝ Δεν ακούτε τι σας λέμε;

ΤΡΕΛΟΣ Ο στρατός της Κορδέλια προελαύνει μπροστά και τους κυνηγάει, εκείνοι φωνάζουν heeelp, heeelp! (Ενθουσιασμένος) Απάνω τους, απάνω τους! Οι στρατιώτες του Κόρνουαλ και της Ρήγκαν πετούν τα όπλα και σηκώνουν τα χέρια ψηλά, ο στρατός της Γκόνεριλ παραδίνεται!

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Πολεμήστε είπα, μην παραδίνεστε!

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Μην παραδίνεστε βλαμμένοι!

ΡΗΓΚΑΝ Γρήγορα να φύγουμε, θα μας πιάσουν κι εμάς!

ΤΡΕΛΟΣ Νίκη, νίκη! Ο Κόρνουαλ και η Ρήγκαν και η Γκόνεριλ τρέχουν για να σωθούν!

Ο Κόρνουαλ, η Ρήγκαν και η Γκόνεριλ τρέχουν για να σωθούν, ανεβαίνουν στη σκηνή.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Από δω, από δω!

ΡΗΓΚΑΝ Όχι από δω, από κεί!

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Ούτε από δω ούτε από κει. Από ανάμεσα!

Ο Τρελός τρέχει μπροστά τους και τους κλείνει το δρόμο.

ΤΡΕΛΟΣ Αααλτ, αλτ! Πουλάκια μου, νομίζατε ότι θα ξεφεύγατε ε; Θέλατε να βάλετε στη φυλακή το βασιλιά; Ετοιμαστείτε τώρα εσείς για τα μπουντρούμια… (Φωνάζει) Ελάτε, εδώ τους έχω!

Έρχεται τρέχοντας ο Κεντ με το σπαθί στο χέρι και με τον Αξιωματικό μαζί του και τους συλλαμβάνουν.

ΚΕΝΤ Μπράβο Τρελέ. Εσύ δεν είσαι τρελός, εσύ τα ‘χεις τετρακόσια.

ΤΡΕΛΟΣ Όχι μόνο τετρακόσια, πεντακόσια τα ‘χω.

ΚΕΝΤ Φυλάξτε τους καλά για να μην προσπαθήσουν να ξαναφτιάξουν στρατό.

Ο Αξιωματικός τους βγάζει από τη σκηνή με την απειλή του σπαθιού του.

ΣΚΗΝΗ 12η

Πρόσωπα: ΤΡΕΛΟΣ, ΚΕΝΤ, ΚΟΡΔΕΛΙΑ, ΒΑΣΙΛΙΑΣ ΛΗΡ, ΓΚΟΝΕΡΙΛ, ΡΗΓΚΑΝ, ΚΟΡΝΟΥΑΛ, ΓΑΛΛΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΕΣ

ΤΡΕΛΟΣ Όμως ο καλός μου ο μπαρμπούλης πού είναι; Τον έχασα μέσα στο χαλασμό της μάχης. Λες να έπαθε κανένα κακό;

ΚΕΝΤ Τον γέρο βασιλιά τον βρήκαν αναίσθητο μέσα στα χωράφια, άρρωστο από τις ταλαιπωρίες και τον ψυχικό του πόνο. Τον έχουν μέσα σ’ εκείνη τη σκηνή. Κοιμάται εξαντλημένος από τα όσα τράβηξε.

ΤΡΕΛΟΣ Ω, να και η Κορδέλια!…

(Έρχεται η Κορδέλια)

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Καλέ μου Κεντ, πώς να σου ξεπληρώσω που μας βοήθησες στη μάχη!

ΚΕΝΤ Η αναγνώριση των υπηρεσιών μου υψηλοτάτη είναι η μεγαλύτερη πληρωμή.

ΤΡΕΛΟΣ (Με έκπληξη) Μπα μπα μπα, ώστε είσαι ο Κεντ! Και μας το έπαιζες τόσο καιρό σιγανοπαπαδίτσα!

ΚΕΝΤ Έπρεπε να κρατήσω κρυφή την ταυτότητά μου.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Κι εσένα Τρελέ, σου οφείλω πάρα πολλά που στάθηκες κοντά στον πατέρα μου και τον φρόντισες. Μου είπαν ότι τον έχουν βρει να τριγυρνάει άρρωστος μεσ’ στην ερημιά χωρίς να καταλαβαίνει πού βρίσκεται. Καημένε μου πατέρα. Αχ, ας βρει τα χαμένα του λογικά κι ας δώσω όλα μου τα πλούτη.

ΚΕΝΤ Τον έχουμε φέρει μέσα στη σκηνή.

(Ανοίγει μια πλατιά κουρτίνα του αντίσκηνου. Μέσα είναι ο βασιλιάς Ληρ επάνω σ’ ένα στρώμα).

ΚΕΝΤ Να είσαι κοντά του καλή μου βασίλισσα τώρα που θα ξυπνήσει.

(Η Κορδέλια τον πλησιάζει συγκινημένη και τον φιλάει)

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Ω αγαπημένε μου πατέρα. Τούτο το φιλί που θα σου δώσω ας γίνει γιατρικό στα χείλη μου για να γιατρέψει τις πληγές που σου προξένησαν οι δύο αδερφές μου. Και πατέρας τους να μην ήσουν, αυτές οι άσπρες τρίχες θα έπρεπε να προκαλέσουν τη συμπόνια τους. Αναγκάστηκες εσύ, που είχες τρία παιδιά, να γυρνάς μεσ’ σε σπηλιές, στο κρύο και στην παγωνιά! Είναι θαύμα, θαύμα που αναπνέεις ακόμα… (Ταραγμένη) Ξυπνάει, μιλήστε του.

ΚΕΝΤ Προτιμότερο να του μιλήσεις εσύ, βασίλισσά μου.

(Ο βασιλιάς αρχίζει να ξυπνάει. Ανασηκώνεται).

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Ξύπνησε ο αφέντης βασιλιάς μου; Πώς αισθάνεται η μεγαλειότητά του;

ΛΗΡ Γιατί με βγάζετε από τον τάφο μου;… Ποια είσαι εσύ; Είσαι μια ουράνια οπτασία. Μα εγώ είμαι δεμένος σ’ έναν πύρινο τροχό, πονάω σ’ όλο το κορμί μου.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Με αναγνωρίζεις βασιλιά μου;

ΛΗΡ Βασιλιάς; Παρακαλώ, μη με κοροϊδεύετε. Κάποτε ήμουν βασιλιάς μα είναι σαν όνειρο που πέρασε. Τώρα είμαι ένας γέρος κακομοίρης, κουρασμένος, ογδοντάρης, και φοβάμαι πως έχουνε σαλέψει και τα λογικά μου. Ναι, νομίζω πως σε γνωρίζω (βλέπει τον Κεντ) κι αυτόν εδώ, μα και πάλι αμφιβάλλω. Πού βρίσκομαι, σε ποιον τόπο; Μη γελάτε μαζί μου… (Την προσέχει καλύτερα) Ω θεοί, δεν τολμώ να το πω αλλά αυτή η όμορφη κυρία… είναι η κόρη μου η Κορδέλια;

ΚΕΝΤ Βρίσκει τα λογικά του.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ (Τον αγκαλιάζει συγκινημένη) Ναι εγώ είμαι, εγώ είμαι πατέρα…

ΛΗΡ Είναι τα δάκρυά σου υγρά; Παρακαλώ, μην κλαις. Όσο δηλητήριο κι αν έχεις για μένα στην καρδιά σου θα το πιω. Εσύ έχεις κάθε λόγο να μη μ’ αγαπάς. Οι αδερφές σου δεν είχαν.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Κανένα λόγο δεν έχω πατέρα, κανένα.

ΛΗΡ Συγχώρεσέ με, συγχώρεσέ με σε παρακαλώ. Είμαι γέρος και τα ‘χω χαμένα.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Πατέρα μου αγαπημένε…

ΛΗΡ (Την αγκαλιάζει σφιχτά) Κανένας δεν θα μπορέσει πια να μας χωρίσει, κανένας. Ούτε άνθρωπος ούτε κι ο εγωισμός μου, ο εγωισμός και η αλαζονεία που είναι ο μεγαλύτεροι εχθροί μας.

ΚΕΝΤ (Γονατίζει μπροστά του) Καλέ μου αφέντη βασιλιά.

ΚΟΡΔΕΛΙΑ Είναι ο Κεντ πατέρα, ο αγαπημένος σου σύμβουλος που από την αρχή της συμφοράς σου ακολούθησε τα βήματά σου μεταμφιεσμένος.

ΛΗΡ Ώστε εσύ ήσουν λοιπόν; Έπρεπε να το καταλάβω απ’ την πολυλογία σου. Θα με συγχωρέσεις ποτέ για όσα είπα πιστέ μου φίλε;

ΚΕΝΤ Τα ξέχασα κιόλας γιατί τα είπες σε μια στιγμή οργής.

ΛΗΡ (Τον αγκαλιάζει) Αγαπημένε μου φίλε.

ΤΡΕΛΟΣ Εμένα μπαρμπούλη μου με ξέχασες;

ΛΗΡ Καλέ μου Τρελέ που στάθηκες κοντά μου σ’ όλες τις συμφορές μου. Μακάρι όλοι οι άνθρωποι να ευτυχήσουν να έχουν φίλους σαν κι εσάς. Πιστούς και ειλικρινείς.

ΤΡΕΛΟΣ Α μπαρμπούλη μου σταμάτα, θα βάλω τα κλάματα

ΚΕΝΤ Βασιλιά μου, φέρνουν τις δυο σου κόρες και τον άπιστο γαμπρό σου που πιάστηκαν αιχμάλωτοι. Πρέπει ν’ αποφασίσεις για την τύχη τους.

(Ο Αξιωματικός φέρνει τους τρεις κρατούμενους).

ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ Γονατίστε! Ήρθε η ώρα της τιμωρίας σας.

ΚΟΡΝΟΥΑΛ (Κραυγάζει ικετεύοντας) Μη με σκοτώσεις βασιλιά. Η Ρήγκαν φταίει για όλα, αυτή με παρέσυρε.

ΡΗΓΚΑΝ Α τον ψεύτη! Αυτός πατέρα τα σκέφτηκε όλα. Αυτός κι η αδερφή μου με παρέσυραν.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Εγώ;! Εγώ πατέρα τους παρακαλούσα να σε βάλουν μέσα στον πύργο για να μην τριγυρνάς στο κρύο και στην ερημιά κι αυτοί γελούσαν.

ΡΗΓΚΑΝ (Της επιτίθεται) Εγώ γελούσα; Θα σου τα βγάλω τα μάτια για τις ψευτιές σου!…

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Τις ακούς πως φαγώνονται βασιλιά; Έτσι μ’ απειλούσαν κι εμένα και με τρομοκρατούσαν.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Ποιος σε τρομοκρατούσε βρε; Δική σου ιδέα δεν ήταν να τον πετάξουμε έξω;

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Της Ρήγκαν ήταν.

ΡΗΓΚΑΝ Δική σας ήταν. Εγώ έκλαιγα για τον καημένο τον πατέρα μας.

ΓΚΟΝΕΡΙΛ Εσύ έκλαιγες; Χα χα, ας γελάσω!

ΡΗΓΚΑΝ (Της επιτίθεται πάλι, αρπάζονται) Μη γελάς θα σου ξεριζώσω τις τρίχες μία μία…

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Μόνον εγώ σε υπερασπίστηκα βασιλιά…

ΡΗΓΚΑΝ (Επιτίθεται σ’ αυτόν) Μόνο εσύ;!

ΓΚΟΝΕΡΙΛ (Του επιτίθεται κι αυτή) Σταμάτα τα ψέματα θα σου δαγκώσω τη μύτη…

ΚΟΡΝΟΥΑΛ Για τόλμα!

(Αρπάζονται κι οι τρεις)

ΛΗΡ (Φωνάζει) Αρκετά!…

(Σταματούν να τσακώνονται, τον κοιτούν μουδιασμένοι)

ΛΗΡ Θα έπρεπε να σας κλείσω στη φυλακή για όλη σας τη ζωή γιατί δεν είστε άξιοι να λέγεστε άνθρωποι εσείς. Πλεονέκτες, φιλάργυροι και άπληστοι, έτοιμοι να προδώσετε κάθε ιερό και όσιο για τα προσωπικά σας συμφέροντα. Όλη η περιουσία, όλη η γη κι όλα τα αξιώματα που σας χάρισα, από εδώ και στο εξής ανήκουν στην Κορδέλια. Αυτή θα με διαδεχθεί και θα κυβερνήσει τη χώρα γιατί είναι άξια και συμπονετική, όπως ταιριάζει να είναι μια αρχόντισσα που αγαπάει τον τόπο και το λαό της. Άξιοι σύμβουλοί της θα είναι ο Κεντ και ο Τρελός, γιατί ο ένας εκφράζει τη φρόνηση και το μυαλό και ο άλλος τη χαρά της ζωής και το συναίσθημα. Όσο για σας, θα σας αφήσω τον Πύργο της Ρήγκαν για να ζήσετε εκεί. Αφού ταιριάζετε τόσο πολύ σε όλα, η μεγαλύτερη τιμωρία σας θα είναι να ζείτε μαζί και να ανέχεστε ο ένας τον άλλον για όλη σας τη ζωή.

Το μάθημα που πήρα εγώ είναι ότι τα παχιά και τα μεγάλα λόγια δεν λένε πάντα την αλήθεια αλλά οι πράξεις των ανθρώπων. Είμαι ευτυχισμένος που βρίσκομαι ανάμεσα στην αγαπημένη μου κόρη και στους πιστούς μου φίλους. Αυτοί είναι ο μεγαλύτερος θησαυρός μου. Όλα τα πλούτη της γης είναι άχρηστα αν δεν έχεις κοντά σου ανθρώπους που να σε νοιάζονται και να σ’ αγαπάνε. Τα πλούτη, τα αξιώματα και τα λεφτά έρχονται και φεύγουν σαν τον άνεμο. Φίλους όμως πραγματικούς, πιστούς κι αληθινούς άμα κερδίσεις, έχεις κερδίσει όλο το χρυσάφι του κόσμου.

ΤΕΛΟΣ